Slaat u wel eens een mug dood? Ik ook. Slaat u wel eens een jong katje dood? Ik ook niet. Tja, je zal maar een niet zo heel erg goed leven hebben geleid en vervolgens als mug terugkeren. Je leeft dan niet alleen heel kort - een paar weken maximaal, geloof ik - maar je maakt ook nog een kans op een vroegtijdige, zeer gewelddadige dood. Dat lot hangt hele kuddes jonge katjes ook boven het hoofd trouwens. Alleen niet in ons geciviliseerde West-Europese kikkerland. Over kikkers kun je trouwens ook hele aardige verhalen schrijven aangaande het onderwerp leven en dood en hoe je dan aan je einde komt.
Ooit heb ik een boek gelezen, toen ik dertien of veertien was, dat zich deels afspeelde in de Himalaya. Het was een thriller en het zal ongetwijfeld een spannend boek geweest zijn. Maar wat ik me het beste van het boek herinner is een scène die zich afspeelt in een hooggelegen klooster ergens in Nepal of Tibet. De hoofdpersoon komt raad vragen bij de abt van dat klooster. Ze drinken thee van yakboter en de smaak van die thee wordt zeer plastisch omschreven. Voordat de abt van zijn thee begint te drinken, vist hij een vlieg uit het vocht. En voordat hij zijn verhaal begint af te steken, wacht hij tot de vleugels van de vlieg zijn gedroogd en het geredde wezentje weg vliegt. De hoofdpersoon krijgt zo niet alleen een zeer wijs antwoord op zijn vraag, maar ook een lesje in geduld en liefde.
Wij Hollanders zijn praktisch en nuchter van aard (ja, behalve als het om voetbal of schaatsen gaat). Vanuit die mentaliteit opereren we al eeuwenlang. Zo hebben we ooit de VOC in het leven geroepen en daar viel en valt veel positiefs maar zeker ook veel negatiefs over te zeggen. De VOC was nou niet de meest liefdevolle onderneming van ons handelsgerichte volkje. 't Is even een voorbeeldje. Ik vraag me wel eens af wat er zou gebeuren als we onze wetten en regels niet vanuit het praktische en nuchtere zouden bekijken en ontwikkelen, maar vanuit liefde en mededogen? Hoe zou onze samenleving er dan uitzien? Hoe zouden we dan omgaan met mensen die over de schreef gaan en met mensen die hier komen omdat ze op de vlucht zijn? En welke plek zouden we de mensen met een psychische of chronische ziekte, een handicap - verstandelijk of fysiek, geven?
Toen ik gisteren in de tram stond op weg naar het werk, stapte er op Amsterdam CS een jonge knul in met een enorme grijns op zijn gezicht. 'Zo, die heeft zin in een ritje', dacht ik nog. En de tram was nog niet vertrokken of hij schreeuwde keihard: 'Trrrrrrram, trrram, bus, bus, bussss! Vrrrroooooommm, vrooommmm! Veel reizigers keken hem verstoord en ook een beetje angstig aan. Maar ik moest heel erg hard glimlachen (ja, dat kan). Gilles de la Tourette. Naar als je het hebt, maar deze knul bracht zoveel plezier in de meestal doodsaaie tram. En hij ging maar door: 'Lijntje 24, mensen, naarrrr Vuuu Meeedisch Centrummmm. Trrrammm, trammm, trammmm 24. Heerlijk. Die glimlach heeft nog zeker een uur op mijn gezicht gestaan. Liefde en mededogen, daar wordt de wereld beter en ook veel vrolijker van. Gegarandeerd.

De foto hierboven komt uit de film 'A Simple Life' van de Hongkongse filmmaker Ann Hui. Ik heb de film nog niet gezien, maar dat ga ik zeker doen. De film vertelt over een jonge filmproducent die besluit om zijn zieke huishoudster te gaan verzorgen. De rollen zijn omgedraaid en de filmproducent ontdekt hoe het voelt om je over te geven aan onvoorwaardelijke liefde.
Laten we een sprongetje maken. Gisteren was ik met filmmaker Jaap Stahlie op de Notweg in Amsterdam. Daar staat een verzameling tenten die op het Afrikaanse platteland, laten we voor het gemak zeggen in Darfur - niet zou misstaan. Ware het niet dat deze tenten van mensen zijn die hun eigen Darfur zijn ontvlucht en nu in het koude Holland bivakkeren. Deze vluchtelingen, volgens de officiële benaming: uitgeprocedeerde asielzoekers, zijn neergestreken in het verre Osdorp om met hun verblijf in dit tentenkamp te protesteren tegen hun uitzetting. De mannen en vrouwen komen uit landen als Burundi, Soedan, Somalië, Ethiopië, Mauretanië.
Het is natuurlijk een bizar verschijnsel: een tentenkamp met vluchtelingen in ons propere Nederland. Compleet met herfststormen, regenbuien, waterige zonnetjes en nachtvorst. Via de dichtbij gelegen moskee krijgen de bewoners van de tenten water en voedsel. Zo nu en dan komt Vluchtelingwerk langs om de situatie in ogenschouw te nemen en hun aanpak uit te leggen. Ook de gemeente neemt regelmatig een kijkje. Misschien zou de wethouders het toilet op het plein eens moeten bezoeken...
Toen ik een van de vluchtelingen gisteren sprak, vertelde hij over zijn droom. 'J'A simple life. Of, zoals hij het noemde: 'I just wanted a little life'. Een huis, werk, een gezin. Had hij dat gekregen, dan was zijn onvoorwaardelijke liefde voor Nederland en de Nederlanders een zekerheid geweest.
Laten we nog een sprongetje maken en deze situatie eens vanuit reclame of PR-oogpunt bekijken. Wat gaan deze mensen vertellen over Nederland? Over de bevolking zijn ze positief. Ze hebben ervaren dat ze van alle kanten hulp en steun krijgen. Maar over onze overheid zijn ze ronduit negatief. En dat verhaal brengen ze de wereld in. Niet dat wij daar veel last van zullen krijgen. Maar ik had graag gezien dat er een verhaal over gastvrijheid en over delen en over welkom de wereld in was gegaan. Het kan nog. Jazeker, het kan nog. Echt. A simple life, meer willen ze niet.

Is dit beeld in geld uit te drukken? Heeft het een waarde die je in Euro's, Dollars, Yen of Ponden kunt weergeven? Ik zou het niet weten, laat staan kunnen. Glimlachen is onweerstaanbaar. Probeer het maar eens uit. Glimlach tegen een willekeurige vreemde en de kans is groot dat die terug glimlacht. Zelf probeer ik dat regelmatig uit en ik weet dat het werkt. En natuurlijk denk ik dan wel eens diep in mezelf: 'Ze vinden me vast een rare snijboon die de hele tijd met een smile om zijn mond rondloopt'. Maar nog nooit heeft iemand tegen me gezegd: 'Hee joh, haal die glimlach eens van je gezicht!'
Met kinderen werkt het nog veel sterker. Ieder volwassene smelt als een kind hem of haar aankijkt en lacht. Volgens mij brengt het lachen van een kind ons terug naar onze eigen staat van gelukkig zijn. Het brengt ons even naar de tijd waarin we nog niet bezig waren met verleden en toekomst. De tijd waarin we alleen maar in het NU leefden. Want dat is het fijne van kind zijn: er is niets anders dan het nu. En nu is fijn. Of niet natuurlijk.
De grap is dat heel veel mensen de rest van hun leven bezig zijn om die staat van zijn weer terug te vinden. Als ik daaraan denk, moet ik van binnen altijd hard lachen. A la recherche du temps perdu... En dat kan helemaal niet. Er is alleen maar een aangesloten rij van nu. En nu. En nu.
Toch is het herontdekken van het kinderlijke iets wat veel mensen goed zou doen. Kinderen kunnen onbedaarlijk lachen. Wanneer was de laatste keer dat je dat zelf deed? Kinderen klampen zich niet vast aan het verleden, noch aan de toekomst. Tot op zekere leeftijd hechten niet aan geld. Ze waarderen het moment en leven voor 100 procent daarin. Heerlijk. Zoals ik nu volledig opga in het schrijven van dit stukje.
Ik denk dat de wereld er een stuk leuker uit zou zien als we dat allemaal eens wat vaker zouden doen. Gewoon, lekker helemaal opgaan in iets. Het kijken naar een schilderij. Luisteren naar vogelgeluiden (doe je ogen dan even dicht). Elkaar een minuut lang omhelzen en heel stevig vasthouden. Zien hoe een tapijt van gele herfstbladeren voor je voeten ligt. Totaal opgaan in een prachtige song. Een schoolklas een tram zien inkomen die eigenlijk al helemaal vol zit, en je realiseren dat iedereen toch ruimte maakt voor die kwetterende kinderen. Mijn advies: kijk, luister, ruik, voel, ervaar. Ga er helemaal in op. Dan komt die glimlach vanzelf.

Anderhalf, twee jaar geleden verdween vervoersondernemer Arriva uit onze regio. Waterland werd overgenomen door een internationale Pools-Israëlische onderneming in vervoer: EBS. In heel Waterland hield men het hart vast: zou dit wel goed komen? Deze regio was voor EBS een springplank naar meer. En zouden ze hun belofte van wifi in de bus, luxere bussen en een hogere frequentie waar maken?
Afgezien van een missertje met de dubbele busroute in Monnickendam doet EBS het prima. Wat mij betreft in elk geval. In het begin viel er nog wel eens een bus uit door onderbezetting, maar dat is nu een zeldzaamheid. Misschien komt doordat de HRM-mensen van EBS zich sterk op een nieuw segment richten: de vrouwelijk buschauffeur. Steeds vaker als ik instap - de halte is op nog geen minuut van ons huis - zie ik een vriendelijke vrouw achter het stuur van zo'n gevaarte op veel wielen.
Vrouwelijke buschauffeurs. Ik vind het een verademing. De meeste van hen rijden net een tikkie rustiger, ietsjes minder abrupt, met net wat meer gevoel en over het algemeen ook een prettige lach, dan hun mannelijke collega's. Voor wie ik overigens ook groot respect heb. Ik geef het je te doen: regelmatig om 05.00 op omdat je eerste dienst rond 06.00 is. Sjagrijnige passagiers door regen en wind naar Edam, Volendam, Ilpendam, Monnickendam, Broek in Waterland of Amsterdam brengen. Dronken opgeschoten jongeren 's nachts - die na een avond stappen nog net hun braaksel niet over je heen sproeien. En dan die Hollandse winters. Sneeuw, ijs, troep, sneeuwbuien, hagel. De treinen mogen uitvallen; de bussen niet.
Kortom, deze ode is eigenlijk bedoeld voor alle buschauffeurs. Al die mannen en vrouwen die zo onmisbaar zijn voor ons. Die ons dag in dag uit; heel vroeg, heel laat of in de drukke ochtend of avondspits, brengen naar onze bestemming. Laten we met z'n allen wat extra respect voor ze tonen. En dan vind ik het niet erg als er ook zo nu en dan iemand een knipoogje geeft aan een vrouwelijk bus

Het is eigenlijk een beetje een van Kooten en de Bie woord: koopkrachtplaatje. En het lijkt altijd alsof er iets vreselijk mis is als het koopkrachtplaatje niet meer klopt. Ik zie de sketch van de Heeren van K en de B al bijna voor me.
Van K: De B, ik mis een stukje. Heb jij het gezien?
De B: Welk stukje mis je dan van K?
Van K: Nou dat ene stukje, precies in het midden. Kom maar even kijken.
De B (loopt naar de grote tafel waarop de puzzel met het koopkrachtplaatje ligt): Inderdaad van K, het plaatje is zom niet compleet. Wat nu?
Van K: Ik raak er ernstig van in de war.
De B: Tja, nou je het zegt. Ik voel ook een niet geringe paniekaanval opkomen. Weet je zeker dat je overal hebt gekeken?
Van K: Overal. En jij hebt geen idee?
De B (met hoge piepstem): Nee. Wat nu van K. Dit kan zo niet.
Van K: Nee, nee en nog eens nee. Kom mee.
Vervolgens zien we de Heeren het huis uit rennen en aan werkelijk iedereen op straat, in de bus, op het station, in de supermarkt, de kledingwinkel, de kerk en de moskee vragen of ze het laatste stukje van het koopkrachtplaatje hebben gezien. Niemand, echt niemand weet het. Compleet wanhopig keren de Heeren huiswaarts. En daar, oh groot geluk, vinden ze, half onder de tafelpoot het ontbrekende stukje. Een groot geluksgevoel overvalt ze als het stukje eenmaal in de puzzel zit.

Wat mij betreft wat het tijd om het woord koopkracht af te schaffen. Het impliceert veel te veel kopen. En dat impliceert veel te veel produceren. En dat impliceert veel te veel grondstoffen gebruiken. En wat dat impliceert kan iedereen wel zo ongeveer bedenken.
Daarom pleit ik voor deelkracht. En voor groeikracht. En teamkracht. En helpkracht. Lachkracht. En vooral. Vooral voor heel veel geef- en ontvangkracht. Kunt u daar wat mee, heren Rutte en Asscher?

Ergens in een ver of dichtbij lang ziet iemand al jarenlang heel hard te lachen. Het is meestal niet te horen voor de leek en zeker nu niet in dit herfstige tijdperk. De lacher is de uitvinder van de bladblazer, een van de meest belachelijke vindingen van de laatste decennia. Ieder jaar weer verbaas ik me over de kolderieke taferelen van mannen in oranje hesjes met apparaten die veel kabaal maken. Ze doen enorm hun best om op te ruimen wat de natuur laat vallen.
De bladblazer is typisch zo'n fenomeen van deze tijd waarin velen denken dat we alles onder controle moeten houden. Dus ook al die bladeren die de bomen in deze tijd laten vallen. Omdat het verlies van die bladeren nou eenmaal in hun natuur zit. In de ogen van vele gemeentebestuurders leveren die blaadjes vooral gevaar op. Voor fietsers, voetgangers en snel(ler)verkeer. Treinen schijnen er ook nog al eens last van te hebben. Gelukkig heeft Prorail tegenwoordig een speciale gel daarvoor.
De bladblazers zijn trouwens meestal niet alleen. Het is een verschijnsel dat na een tijdje automatisch opgevolgd wordt door trekkers met aanhangers met daaraan een grote bladstofzuiger. Daarmee wordt aanhanger na aanhanger gevuld en die gaan vervolgens naar de gemeentewerf waar de bladeren een plek krijgen tussen het andere groenafval.
Nu moet me toch iets van het hart. Dat bladblazen is een mooi tijdverdrijf en het houdt waarschijnlijk ook nog een behoorlijk aantal mensen van de straat. Ik kan me zelf nog iets voorstellen bij het veiligheidsaspect. Maar dat er plekken zijn waar het groen van de parken van blaadjes wordt ontdaan? Daar ben ik zelf een beetje ontdaan van. Het mooie van die blaadjes namelijk, beste gemeenteambtenaren, is dat ze een prachtige compostwerking hebben. Zo heeft de natuur het bedoeld. Die blaadjes zijn voeding voor andere delen van de natuur. Gras, aarde en alles wat daar in zit. Dus wat mij betreft: wegen en paden schoon houden - prima. Maar laat de rest lekker liggen. Ook al omdat het zo'n prachtig gezicht is.

Langzaam maar zeker leven we met z'n allen in een groot Digitalistan. Een land, of beter een continent dat geregeerd wordt door enen en nullen. Lange tijd hebben de leiders van Digitalisten, de Digiban, ons wijst gemaakt dat alles beter en eenvoudiger en sneller en minder ingewikkeld en mooier en werkzamer en nog veel meer zou worden. En dat slikten wij, de onbekenden met de nieuwigheden van Digitalistan, voor zoete koek. Want ja, nullen en enen kun je makkelijker controleren dat nul tot en met negen. Dachten wij.
En wat blijkt nu: de nullen krijgen de overhand over de enen. Het begint er verdacht veel op te lijken dat we niet te maken hebben met nullen, maar met onbenullen. De onbenullen van de Digiban, welteverstaan. Een voorbeeld.Ik zat vanochtend bij vrienden aan de koffie en toen hadden we het over de paar scholen waar inmiddels de iPad is ingevoerd als hulpmiddel. Er is een school ergens in Nederland waar die dingen twee (!) jaar geleden met gejuich werden begroet en binnengehaald. Nu konden docenten eindelijk ruimte krijgen voor meer diepgang, meer aandacht en meer zelfsturend leren. Dus niet. Het project is jammerlijk mislukt. En ik heb wel een idee waarom. Het komt door de onbenullen. Aan de ene kant die van de iPad en aan de andere kant die van de school. Lieve onderwijsmensen, de iPad is fantastisch, maar als je ermee wilt werken op school, zul je toch eerst de praktische en didactische aspecten heel goed moeten doordenken. Wat wordt de toegevoegde waarde van zo'n apparaat? Wat mogen de kids er wel en niet op doen? Zijn er voldoende leerapps op dat ding beschikbaar? En hoe past zoiets überhaupt in het onderwijsbeleid en de missie van de school?
Begrijp me goed: de komst van ICT heeft heel veel goeds gebracht. Maar ik zou wel eens willen weten wat het leven in Digitalistan ons tot nu toe heeft gekost. Bij de overheid alleen al gaat het om miljardenprojecten op ICT-gebied. En het lastige is dat je als je de keuze maakt voor een systeem of een softwareplatform of een operating system, je zo ongeveer veroordeeld bent tot de Digiban van dat merk. En dan komen die onbenullen ineens met wurgcontracten waar je maar moeilijk omheen kunt.
Misschien wordt het tijd dat we de Digiban eens leren wat liefde is. Dat de leiders van Digitalistan wat meer emotie gaan ontdekken. Van die dingen die je niet in enen en nullen kunt vangen. Dat je je als Digiban-leider ineens gaat afvragen wat er met je gebeurt omdat je zomaar keihard zit te lachen. Gewoon om niks. Schuddebuikend en over de grond rollend. Misschien worden die onbenullen dan wel hele gezellige vette achten. Of negens. Hier en daar een zesje en die enkele tien neemt dat zesje dan op sleeptouw. En als ze dan op die iPad aan de slag gaan groeit er zeker iets moois uit. Ben benieuwd naar het eerste nulletje met een krulletje en de één met een griffel...