Vrijwel iedereen kent het Axe effect. De marketing- en reclameprofessionals achter dat merk hebben er miljoenen in gepompt om vooral jongeren zover te krijgen dat ze dit goedje onder hun oksels sproeien of zich en rijkelijk mee inzepen tijdens het douchen of badderen. Het Axe-effect is een begrip onder jongeren - en dan met name jongens - omdat het suggereert dat je er heel gemakkelijk meisjes mee aantrekt. 
Maar weinig mensen kennen het Ajoux-effect - maar mogelijk gaat dat na dit stukkie veranderen. Ajoux is een piepklein dorp in de Ardèche. Het ligt op een rots die nogal uittorent boven de rest van het landschap. Er staan een paar huizen en er is een restaurantje met nogal weinig gerechten op de kaart. Het uitzicht is fenomenaal.
Toch is dat niet de plek waar je optimaal het Ajoux-effect kunt ondergaan. Daarvoor moet je de afslag 'Hoevelaken' nemen en het bord 'Roulottes' volgen. De afslag heet zo omdat de bocht naar de weg naar de Roulottes zo scherp is, dat je het stukje weg bovenlangs moet nemen voor de draai. Dan rij je vervolgens een minuut of tien door het bos tot je bij het volgende bordje 'Roulottes' komt. Het zandpad op, weer een scherpe bocht en een tamelijk steile klim. En dan, dan ben je beland in de wereld van de woonwagens van Kees en Cecilia.
Eenmaal daar hoef je vrijwel niets meer. Als je wilt wordt er elke dag op topniveau voor je gekookt door Cecilia. De bbq op dinsdag is een begrip onder de gasten en mensen in de omgeving. De baravonden zijn een combinatie van oerhollandse gezelligheid en Franse joie de vivre. En vooral van hilarische conversaties en grappen en grollen die niet allemaal voor herhaling vatbaar zijn. 
Toch is dat niet de kern van het Ajoux-effect. Het Ajoux-effect is veel sterker en langduriger en diepgaander dan het Axe-effect ooit kan zijn. Het Ajoux-effect grijpt diep in de levens in van de mensen die ooit op het erf van de Roulottes zijn geweest. Ik heb het ooit al eens een verslaving genoemd. Een gezonde, dat dan wel.
Ik mag het zeggen, want wij ondergaan het al sinds 1998. We hebben vrienden en kennissen ermee aangestoken. Mensen die ons kennen, weten waar we over praten als het over woonwagens gaat. Achter die woonwagens - en de datcha waarin wij 's zomers met onze goede vrienden Rob en Patty vertoeven - gaat een wereld schuil die je laat zijn en laat zien wie je bent. Terwijl je tegelijkertijd nogal weinig doet.
Net als Axe heeft het Ajoux-effect ook filmpjes. Bekijk deze maar eens. En speciaal voor de motorliefhebbers 'the Road to Privas'. Klikken, kijken en daarna hoef je alleen nog maar te gaan. Allez, en route mes amis! Het pastis-terras wacht!

Wat voel je als je niet weg kunt en je vraag krijgt 'wanneer voel je je echt thuis?'. Met die vraag zijn zo'n twintig jongeren in een justitiële jeugdinrichting (jji) de afgelopen week bezig geweest. Jongens in leeftijd variërend van 17 tot een jaar of 23. Schat ik. Waarom ze vastzitten? Geen idee. Wil ik niet weten ook, want ik zie ze drie dagen tijdens de workshop en wil zo weinig mogelijk ballast om zo goed mogelijk met ze te kunnen werken.
En goed gewerkt hebben we. Samen met fotograaf Jaap Stahlie, vormgever Wouter van der Vegt en muziekproducer Jericho Struiken hebben de jongens in drie workshops een andere kant van zichzelf laten zien. In de workshop 'Reclame maken voor jezelf' - en dat vinden ze maar een rare titel ('Ik ga mezelf toch niet verkopen') werken ze stapsgewijs toe naar een poster (formaat abri) waarin ze zelf model staan. Vorig jaar vroeg ik aan jongeren om te schrijven aan iemand die hen dierbaar is. Dit jaar was de vraag of ze wilden schrijven over wanneer ze zich echt thuis voelen.
Over dat 'ik ga mezelf toch niet verkopen' heb ik trouwens gezegd dat ze dat misschien toch wel doen. Want als je verder wilt met je leven, is het essentieel om te weten wie je bent en wat je kunt. Dat helpt om uiteindelijk te doen wat echt bij je past. Dus dat 'verkopen' - zo heb ik verteld - betekent vooral dat je gaat kijken naar wat jou bijzonder maakt, wat jou jezelf maakt. Zo'n poster is - letterlijk - een beeld van jezelf. En door dat beeld positief te maken - in uitstraling en tekst - heb je iets geproduceerd waar je over vijf jaar ook nog trots op kunt zijn.
De vraag naar het 'thuis' leverde prachtige teksten op. Bijvoorbeeld over het gevoel dat je krijgt als je even in de lucht zweeft tijdens 'free running'. En over de rust die het staren naar een dobber kan geven. Over 'locked up & fucked up en de verandering die je hebt ingezet'. Over aan jezelf denken en aan de anderen. Over 'soms is het eb en soms is het vloed'. Over 'cabrio, cardio, durum en je vol voelen.' Tussen de regels door lees je andere verhalen. Over domme dingen. Over fouten en spijt. Over opnieuw leren kijken. Naar jezelf en naar de wereld.
Eind juli brengen we de posters naar de justitiële jeugdinrichting. Ik weet nu al dat alle jongens apetrots zullen zijn op wat ze gemaakt hebben. De foto's van Jaap zijn schitterend, hun teksten hebben diepte en het geheel is iets waar ook onze begeleiders in de jji trots op kunnen zijn. Zij zorgen ervoor dat deze jongens zich ook in zo'n omgeving een beetje thuis voelen. Het resultaat van onze workshop is grotendeels ook hun verdienste. Het klinkt raar, maar ondanks de sleutels, deuren en hekken, ondanks de protocollen, de structuur en de dagprogramma's, hebben wij ons daar ook best wel even thuis gevoeld. En dat is een groot compliment aan de professionals in de jji. Respect.

Wie praat er nooit tegen zichzelf? Eerlijk zeggen. Ik doe het geregeld. Ik maak ook wel een praatje met bloemen. Of met vogels. En zeer zeker met Sipke de hond. Soms praat ik mezelf moed in. 'Er kan niks fout gaan. Fout bestaat niet, Melle. Je kunt de draad van je verhaal kwijt raken. Je kunt iets heel doms zeggen. Je kunt te gestresst of te relaxed overkomen. Je weet niet wat ze van je denken. Je weet niet of ze je aardig zullen vinden. Maar je weet wel dat je door ze bent uitgenodigd. Dat ze iets van je verwachten, Melle. En dat is iets dat jij kunt. Dat jij op jouw geheel eigen manier brengt. En dat je daarmee mensen kunt inspireren. Kunt laten glimlachen, schaterlachen, nadenken, huilen, reflecteren. Dat kun je allemaal. Jij, Melle. Jij kunt dat.'
Nou ja, zoiets dus. En dat dan in allerlei vormen toegespitst op allerlei zeer uiteenlopende situaties. Herkenbaar? Kan bijna niet anders. Toch heeft bij nogal wat mensen dat praten tegen zichzelf een tamelijk negatieve ondertoon. 'Je druft het toch niet' 'Ze vinden me - vul in - lelijk, dom, veel te slim, mager, dik, kaal, slecht gekleed, te goed gekleed, te zwaar/licht opgemaakt, te aanwezig, te stil, te spraakzaam, raar ruikend, te snel, te traag, te, te, te.'
Ik heb dat ook nog zo nu en dan. Dat ik bezig ben met wat de ander(en) van mij denken. Terwijl ik heel graag en vooral bezig wil zijn met wat ik van mezelf denk. Want wat we zelf denken bepaalt hoe - nee, sterker - wie we zijn. Daarom helpt je jezelf enorm als je een vrolijke, optimitische en positieve denktrant over jezelf hanteert. Op mijn bureau thuis heb ik drie woorden op een papiertje geschreven. Ze komen uit een interview van dr Wayne Dyer met Anita Moorjani die een prachtig boek heeft geschreven over haar bijna-doodervaring (Dying to be me). Op dat papiertje staat simpelweg: I AM MAGNIFICENT. En dat is wat ik geloof.
Ieder mens is ten diepste prachtig. Ieder mens wordt geboren met potentie. Met enorme potentie. Wat anderen tegen je zeggen kan helpen om die te ontwikkelen. En wat je zelf tegen jezelf zegt, draagt daar nog het meest aan bij. Kinderen hoor je het wel eens zeggen: IK BEN GEWELDIG! Blijkbaar voelen die hun potentie nog geregeld. Dus het stomste wat je kunt doen is dat frustreren. 
Jij en ik mogen dat tegen onszelf zeggen: IK BEN PRACHTIG. IK BEN GEWELDIG. IK BEN INSPIREREND. IK BEN LIEFDEVOL. Klinkt dat soft? Nou en. Probeer het maar eens een dag of een week of zo. Het doet wonderen. Voor jezelf en voor de mensen om je heen. EN HET MAG!