Ik geloof in toeval. De dingen vallen je toe in het leven als je ervoor openstaat. Als je de bereidheid hebt om de omstandigheden te scheppen voor het ontstaan, het ontspruiten van dat toeval. Wu Wei noemen ze dat in de Tao: doen door niet te doen. Die omstandigheden scheppen is dan ook vooral de wil om te zien wat er is en het lef om te kiezen voor een 'los' leven. En daarmee bedoel ik een leven dat zich zo weinig mogelijk aantrekt van allerlei afspraken over hoe de dingen zouden moeten. Dat is dodelijk voor elke vorm van creativiteit, van ontwikkeling, van groei.
Als je die bereidheid hebt, vallen de dingen die belangrijk voor je zijn, je vanzelf toe. Het enige wat je dan nog hoeft te doen is ze met een grote glimlach en van verbazing iets hoger opgetrokken wenkbrauwen ontvangen. Ik? Mag ik dat doen? Bedoel je mij? Echt?
Zo kwam ik gisteren eind van de middag samen met Jaap Stahlie in een justitiële jeugdinrichting terecht. Het was overigens niet onze eerste keer in zo'n omgeving en dat was mede de reden waarom we werden benaderd. In deze inrichting wordt aan een prachtig project gewerkt: theaterteksten schrijven met de jongeren daar. Geweldig initiatief van Studio 52nd samen met Maas theater & dans. Het was de afsluiting van het eerste deel van het project. De betrokken theatermakers brachten - soms samen met de jonge schrijvers - de teksten over het voetlicht.
Het was prachtig, fascinerend, pijnlijk, reflecterend, triest en vooral en heel vaak ook bijzonder grappig. Zelden heb ik gedetineerde jongeren zo hard zien lachen, applaudisseren en ook zo geweldig geconcentreerd zien kijken en luisteren en meeleven. De ruimte waarin het plaatsvind zinderde van de energie en positiviteit. 
Wij mochten het filmen, om dit eerste deel van het project vast te leggen. En waar deze jongeren soms grote moeite hebben met camera's, werden we hier met open armen ontvangen. Kwam misschien ook doordat we daarvoor gezamenlijk hadden gegeten, en dus al aan tafel goed hadden kennis gemaakt.
Er zit talent tussen, zoveel is me wel duidelijk geworden. Sommige jongens vinden ineens de vorm waarin ze zich goed kunnen uitdrukken en deels ook kunnen verwerken wat ze hebben meegemaakt. Schrijvers in de dop, die al schrijvend en met een beetje hulp van hun schrijfbuddy's ontdekken dat ze echt een verhaal hebben; dat ze echt iets te vertellen hebben. Ook al lijken ze in een omgeving te zitten waar ze weinig te vertellen hebben. Dat geeft hoop, want wat ze schrijven wijst in de richting van groei, van besef, van zelfreflectie. 
Ik hoop dat deze jongens steeds meer van dat inzicht toevalt. Dat is mooi voor hen en goed voor de samenleving. Want uiteindelijk is het de bedoeling dat ze daar allemaal weer een plek vinden. Misschien in een enkel geval zelfs wel als schrijver met een verhaal.

Als je gelooft dat er een hemel is, weet je dat pas zeker op het moment dat je er naartoe gaat. Dat dilemma staat helemaal voor het fenomeen 'geloven'. En dat doen we allemaal - alleen in hele verschillende zaken. Toch ontkom ik niet aan de vraag of het niet mogelijk zou zijn om een hemel op aarde te vinden. Dat zou toch veel fijner zijn. Dan weet je - als je tijd gekomen is - wat je ongeveer te wachten staat. 
Een hemel op aarde, is dat niet wat veel gevraagd? Kijk om je heen en aanschouw de misère, zullen veel mensen zeggen. Als ik mijn ronde met Sipke de hond maak, gaan sommige dagelijkse praatjes al snel over in geklaag (kunnen we daar trouwens geen kampioenschappen voor bedenken? Scoren we vast heel hoog met ons kikkerlandje). Er zijn natuurlijk veel mensen die het moeilijk hebben. Je zal maar net een oordeel van de oncoloog hebben gekregen. Of een brief van de bank dat ze nu toch echt je huis gaan veilen. Of..., nou ja, je kunt het zelf wel verzinnen en anders hoef je maar om je heen te kijken, de krant open te slaan of de tv aan te zetten.
Toch ben ik ervan overtuigd dat we een heel eind in de buurt van die hemel hier kunnen komen. Hoe? Allereerst heeft het te maken met loslaten. Met ruimte maken voor het hier en nu. Voor wat is (en zelfs dat is er eigenlijk niet). Met de diep gekoesterde wil om jezelf en de ander gelukkig te maken. Hoe? Door nabij te zijn. Door echt te willen luisteren. Door echt te willen kijken. Door echt iets voor de ander, voor de wereld te willen betekenen. Op welke manier dan ook. 
Je zou dat 'steentjes bijdragen' bouwen aan het fundament kunnen noemen. De een sjouwt een enorme kei de goede kant op. De ander houdt het bij een paar kiezels. Maar de grondgedachte is dat elk steentje goed is. Ze maken allemaal deel uit van het trapje naar de hemel. Door daar iedere dag een beetje verder aan te bouwen, loop je daar continu op. En omdat ook niemand weet of er in de hemel een onder of boven, links, rechts, oost, west is, zou het zomaar kunnen dat je die hele trap zonder enige moeite beloopt. Ach wat, misschien is het wel een roltrap of zweef je door het leven en zijn die steentjes eigenlijk gewoon sterren die je in het voorbijgaan groet. Met een lieflijk knikje vanaf je eigen trapje naar de hemel.

Lastig zinnetje - mooi leven. Is het een opdracht? Een conclusie? Een streven?  En wanneer zou je dan eventueel kunnen weten dat je het hebt, dat mooie leven? Heeft het te maken met roem en rijkdom? Met gezien en gekend worden? Of vooral met jezelf mogen zijn? En als het dat laatste is, wanneer ben je dat dan?
Wie 'coaches'; 'personal trainers'; 'persoonlijke ontwikkeling' of andere begrippen in die sfeer intikt op google komt terecht in een zich almaar uitdijend woud van meer en minder professionele mensen die iets en liefst heel veel voor een ander willen betekenen. Er is klaarblijkelijk een enorme behoefte aan verdieping, verheldering, verinnerlijking en jezelf hervinden. Het grappige is dat veel mensen een ander nodig hebben om bij zichzelf te komen. Niks mis mee hoor - het is van alle tijden. Niet iedereen wil nou eenmaal een ontdekkingsreiziger van de ziel zijn. 
Die behoefte aan betekenis, noem het zingeving, zie ik overigens niet alleen op persoonlijk niveau. Ik kom het tegen bij de meeste organisaties waar ik word uitgenodigd. Er verandert zoveel zo snel dat er ernstig behoefte is aan houvast, aan antwoord op de vraag 'waarom doen we dit'. Dat laatste wordt regelmatig zelfs letterlijk uitgesproken tijdens de sessies die ik doe. Voor alle duidelijkheid: ik heb de antwoorden niet. Het enige wat ik doe is mensen in die organisaties - meestal op directie- of managementniveau - op uiteenlopende manieren helpen om dat zelf te herontdekken. Want diep in hun hart weten ze het natuurlijk wel. Maar die drijfveren liggen vaak onder een hoop 'shit'.
Iedereen wil mooi leven. Dat voelt namelijk goed. En dan gaat het niet om ego's die voortdurend gestreeld moeten worden. Nee, dan gaat het erom dat je van betekenis wilt zijn; dat je ertoe wilt doen. En dus dat wat je doet in je werk, of als vrijwilliger, met je partner of je vriend(in) in welke vorm of context dan ook, iets aan je teruggeeft. In beroepen in de zorg en het welzijn zie je dat vaak direct. Maar het kan in elk beroep, in elke activiteit, hoe futiel die ook lijkt. Want uiteindelijk gaat het er bij alles om HOE je het doet, met welke INTENTIE. Daarom hamer ik altijd en overal op kernwaarden. Die geven woorden en inhoud aan de intentie. En, geloof mij - ik heb het al meermalen gezien - dat draagt enorm bij aan mooi leven. Ook bij mij.

Als mensen letterlijk konden zwellen van trots, werd ik vanaf dit weekend Dik Trom genoemd. Wat is er gebeurd? We gaan even terug in de tijd. Een paar maanden maar - ik ben niet zo'n terugkijker. Het leven wordt vooruit geleefd, nietwaar? Goed, er is een een grote zorgorganisatie en die wil zich gaan profileren. Klinkt deftig, dat profileren. Ze willen gewoon heel goed vertellen en vooral laten zien wat ze doen. En dat dan aan de hand van de kernwaarden die ik eerder met hen mocht ontdekken. 
Even een zijstapje - die kernwaarden. Die zijn natuurlijk in elke organisatie aanwezig. Soms kun je ze ook heel goed merken, ervaren. Een voorbeeldje. Ik zit al jaren bij XS4ALL. Ooit ontstaan uit Hack-tic waarin onder andere Rop Gonggrijp zat. Lees dit artikel op Wikipedia maar eens. Enfin, ge-wel-di-ge service hebben die mensen. Als je een probleem hebt, blijven ze net zo lang met je aan de lijn tot het probleem is opgelost. En dan komen vaak ook nog met een extra aanbod dat niks meer kost. Zo heb ik gratis mobiel internet op mijn ipad en is mijn snelheid onlangs gratis verhoogd. Bovendien vind ik hun opstelling ten aanzien van vrijheid op internet zeer prijzenswaardig. En daar zitten ongetwijfeld hele heldere kernwaarden achter.
Maar goed, ik dwaal af. Toen de kernwaarden er waren, kwam de vraag hoe we die dan intern zouden gaan communiceren. Want je hebt niks aan kernwaarden die niet door je organisatie worden (uit)gedragen. Dan zijn het holle frases en we hebben genoeg organisaties die zich daarvan bedienen (en nee ik noem geen voorbeelden). Tja, kernwaarden intern laten werken - dat was even een dingetje... Maar gelukkig is daar dan altijd Sipke de hond. Tijdens de wandeling viel het kwartje. Het gaat een film worden. En niet zomaar een film, maar een collectief gemaakte film. Dus plan geschreven, gepresenteerd, nog eens gepresenteerd, team gevormd, training ontwikkeld met de filmer van deze zorgorganisatie, die gegeven aan 40 (!) medewerkers van evenzoveel locaties.
Zo gaven we het filmen zelf uit handen. In het volste vertrouwen dat deze getrainde (amateur)filmers van Ons Tweede This met mooi materiaal zouden komen. En dat gebeurde. En ondertussen werd er driftig gepraat over de kernwaarden. Want iedere filmer kreeg een kernwaarde en een dagdeel mee. Ik schreef daarna het script en de voice-over; de film is in elkaar gesleuteld door Janwillem Witsen Elias - die dat al jaren doet voor de organisatie. Muziek van Dennis de Rijk van Starsound Productions. Hier is ie te zien (en dat hebben op 3 december 2014 om 19.23  al 2311 mensen gedaan - sinds afgelopen vrijdag, want zo kort staat ie online). Dit project is een schoolvoorbeeld van participerend communicatie ontwikkelen. En zonder te willen overdrijven: daarmee schrijf je geschiedenis. Voor je eigen organisatie. En misschien wel voor meer.