Mijn werkplek is in hartje Amsterdam, op het terrein van de Universiteit van Amsterdam. Samen met vier andere zelfstandig ondernemers huur ik een ruimte in het voormalige CREA-gebouw. De plek is geweldig, bij de Oudemanhuispoort. We kijken uit over het rustige deel van de Oudezijds Achterburgwal. Vlakbij een geweldig Italiaans tentje (Assaggio - prima lunch en caffè en ook nog allerlei Italiaanse delicatessen) waar ik al eerder eens over schreef.
Vandaag lopen er met enige regelmaat kleine kuddes kersverse studenten over de brug naar de universiteitsgebouwen. Zo'n freshman of -woman herken je meteen aan de nog wat onzekere blik, de neiging om veel te kijken naar de anderen (hoe zijn ze gekleed, hoe gedragen ze zich, wanneer lachen ze, wanneer kijken ze serieus en geconcentreerd) en natuurlijk de felgekleurde tassen met daarin alles voor een goede start in de grote stad. Ook hebben deze eerstejaars vaak nog iets 'lievigs' over zich. Een soort van onschuld en naïviteit. De combinatie van nieuwsgierigheid, leerhonger en hoop op en toch ook een beetje angst voor avonturen. Prachtig.
Onze jongste dochter maakt ook deel uit van een van die kuddes. Net als haar oudere zus gaat ze Media & Cultuur studeren. Vandaag hebben ze een vijf uur lange introductie in EYE - het schitterende nieuwe filminstituut aan het IJ. Het is een druk weekje voor haar, want haar werk loopt gewoon door. Bovendien heeft ze het de afgelopen twee weken thuis alleen moeten redden, want wij waren nog even weg (naar de Roulottes gevolgd door een workshopweek in Spa - die wederom fantastisch, gezellig en inspirerend was).
Zo maken je kinderen zich los van je. Het zijn de onontkoombare lessen in loslaten die we nu leren. Dit uitvliegen van dochters is een loslaten waarin je als ouder verder ook weinig keus hebt. Het gebeurt en je hebt het maar te ondergaan. Natuurlijk gaat dat gepaard met een gevoel van trots (de oudste heeft toch maar mooi in één jaar haar propedeuse gehaald en de jongste stort zich er nu al helemaal in), maar het kost moeite om de weemoed niet al teveel ruimte te geven. De snik zit dichterbij dan ik soms denk.
Kinderen maken je kwetsbaar en dat is maar goed ook. Dat ervaar je heel sterk als ze nog heel klein zijn. En dat ervaar je opnieuw heel sterk als ze hun eigen weg gaan. Maar ik ga ervan uit dat we ze goed hebben leren vliegen.

Iedereen met enige muzikaal onderricht weet wat een dissonant in een lied of een compositie kan doen. Zo'n toon die net even uit de toon valt, geeft een markant accent. Een dissonant schudt je - mits juist getimed - even wakker. Daarna luister je opgefrist en met een opnieuw geopend gehoor verder.
Nou zijn dissonanten in de muziek meestal welkome gasten. Bovendien kun je ze met enige kennis van compositie naar believen toepassen. In de samenleving en het bedrijfsleven ligt dat net even anders. Gevoeliger, dat zeker. Gehoord worden ze over het algemeen wel, die dissonanten. Maar het is meestal de vraag of er ook naar ze geluisterd wordt. Want dissonanten met een stem brengen nogal eens zaken aan het licht waarvan anderen graag hadden gezien dat ze nooit aan de oppervlakte waren gekomen. Neem het fenomeen van de klokkenluiders. Daar hebben we in Nederland op z'n zachtst gezegd een haat-liefde relatie mee. Waar veel landen om ons heen deze mensen met een dissonant geluid op handen dragen, rest er voor de klokkenluiders hier vaak niet meer dan het verdomhoekje. En dat is een niet zo heel erg mooi bewijs van onze soms wat hypocriete volksaard. 'Als je net doet of het er niet is, verdwijnt het vanzelf wel' - zoiets.
Mensen op belangrijke posten in de maatschappij, de politiek en het bedrijfsleven zouden er dan ook goed aan doen om heel goed te luisteren naar de dissonanten in hun omgeving. Ze verrijken de klank en daarmee versterken ze het geheel. Ze zijn uitermate functioneel omdat ze vaak iets vertolken van wat er bij velen speelt. Ik heb ooit eens gehoord dat de Raad van Bestuur van KPN bezig was met het aanstellen van een 'jester of the board'. Een klassieke nar die in dit geval niet de keizer zo nu en dan met een grap op andere gedachten moest brengen, maar de hoge heren in de ivoren toren van deze communicatie-multinational. Helaas ging het niet door.
Een samenleving, gro die ruimte biedt voor clowns en narren, voor jokers en Tijl Uylenspiegels, is een maatschappij die zichzelf een spiegel durft voor te houden en durft te benoemen wat daarin te zien is - ook de dissonante beelden. En als er ooit ergens behoefte is aan een nar die zo'n spiegel mag ophouden, meld ik me bij deze graag aan.

Laat me even het plaatje schetsen: de ruige heuvels van de Ardèche. En dan niet het deel waar de hoofdmoot van de Hollanders naartoe gaat. Nee, het echt ruige deel, halverwege Privas en Aubenas en dan nog een stuk naar het Noorden. Ik zit op de 'porch' van de aldaar aanwezige Lucinda Williams Bar. Hoewel Lucinda zelf hier nog niet is gesignaleerd is een groot deel van de aanwezige gasten minstens eenmaal bij een concert van Lucinda aanwezig geweest. En ja, dat schept een band. Maar de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat de band er eerder was dan de bekendheid van Lucinda.
Enfin, biertje ter linkerzijde op de tafel, Calexico op de achtergrond en het mooiste weer dat je kunt verzinnen. Wat nou vijfsterrencampings... Hoezo 'nu ook in de ANWB-kampeergids'? Wie zit er nou echt te wachten op de activiteiten van het 'entertainmentteam'? Brrr... Wat mooi en bijzonder en origineel en echt anders is, komt van mensen die zelf anders durven zijn. Het zijn de mensen die de 'dirt and gravel roads' durven te kiezen. En dan kom je nog eens ergens.
Waar de gravel road van de Roulottes Authentiques van Kees en Cecilia eindigt, begint onze verslaving. Veertien jaar komen we hier al. Het is ieder jaar meestal maar een weekje, maar allemachtig de vitamines die dat weekje oplevert, daar kan een mens een jaar mee voort. We leven al jaren mee met ze. We weten waar de honden Nouchka en Sandy begraven liggen en waaraan ze zijn overleden. We snappen inmiddels dat Guus(je - ze is een meisjesherder) iets te graag en gretig achter stokjes aan rent en dat je die dus beter niet kunt gooien. Op verzoek was de traditionele BBQ niet vandaag maar gisteren, want er vertrekken een paar hele goeie gasten. En er komt - speciaal ook een beetje voor de bbq die dus helaas niet vandaag plaatsvindt - een nieuwe goeie gast. Onze dochters hebben hier hun eerste biertje of - iets waarschijnlijker - likeur gedronken. Het groentedessert; ach ja dat is voor de vrienden van de Roulottes een begrip.
Toch jammer dat maar zo weinig mensen het lef hebben om die gravel road eens op (of af) te rijden. Nederland zou een beetje meer van dat karakter goed kunnen gebruiken.

Hoe weet een bevruchte eicel dat hij/zij een jongetje/meisje gaat worden? Hoe kan het dat de poot van een salamander gewoon weer aangroeit? Hoe weten de blaadjes van een bloem dat ze zich naar de zon moeten richten? Wat maakt boomwortels zo sterk dat ze door asfalt heen groeien? Waarom is een op de zeven golven groter dan de andere zes? Hoe kan het dat zoveel mensen inspiratie zoeken, maar dat het nog nooit in een potje gevangen is?
Gisteren werd ik 52. Het is maar een leeftijd, een bedenksel dat een soort van logica heeft omdat we ooit afgesproken hebben dat we de jaren tellen. Met die keuze werd tijd ineens belangrijk en dus ook de tijd van leven. Maar tijd is niks. Net als inspiratie. De tijd verstrijkt. Inspiratie komt. En gaat. Zo hebben we duizenden woorden - concepten zou je kunnen zeggen - voor allerlei zaken die niet tastbaar zijn, maar wel bestaan. Ja zou ook kunnen beweren dat taal onze grootste handicap is. Met woorden proberen we voortdurend, dag in dag uit, uur na uur, gesprek na gesprek, discussie na discussie, huilbui na lachbui en andersom, betekenis te geven aan ons bestaan. En geloof me, na 52 jaar weet ik dat taal behelpen is. Woorden kunnen veel meer verhullen dan lichaamstaal. Ik kijk en luister vaak liever dan dat ik praat.
Ik ben geen wetenschapper en er zijn wel eens periodes geweest dat ik dat bijzonder jammer vond. Veel weten kan heel fijn zijn. Je kunt over allerlei onderwerpen meepraten en echt iets zinnigs en daar vaak ook nog woorden voor gebruiken die niet iedereen snapt. Wanneer het was, weet ik niet precies meer, maar op een dag wist ik  dat die manier van communiceren niet de mijne is. Politici zijn samen met heel veel wetenschappers de kampioenen versluierend taalgebruik. Lastig hoor, want de meeste mensen weten dan echt niet meer waarover zij het hebben. En dat is jammer, want het zou best wel eens heel interessant voor die mensen kunnen zijn.
Wat ik wel een mooie ontwikkeling vind is dat er ook in de wetenschap langzaamaan het besef begint te komen - bij een select aantal wetenschappers overigens - dat naarmate je meer weet, je meer onderzoekt, je meer ontdekt en je meer het idee begint te krijgen dat je het eindelijk volledig hebt doorgrondt, dat er dan meteen daarna weer heel veel meer vragen beginnen te rijzen. Prachtig natuurlijk. Dat voedt onze aangeboren nieuwsgierigheid en wil om het te weten. Zo staan al enkele jaren bij een groeiend aantal wetenschappers - en echt niet de eersten de besten - de drie wetten van Newton op losse schroeven. Er zijn domweg te veel redenen om aan nemen dat er veel meer is dan wat er volgende de klassieke mechanica zou moeten zijn. Dat - en de uiterst verwarrende vondsten van het deeltjesonderzoek door CERN levert heel veel vraagtekens op.
Als je het even van de andere kant bekijkt is het misschien ook wel veel spannender om steeds minder te weten. Als we er nou eens van uitgaan dat hoe meer je weet, hoe minder je weet, houdt dat gewoon in dat er naarmate je ouder wordt, steeds meer valt te ontdekken. Dat je daar dan steeds minder tijd voor zult hebben, dat is dan een gegeven waar je mee moet leren leven. Ik zou zeggen: begin vandaag nog aan die ontdekkingstocht. Wie weet wa

Wat is het geluid van een Hammond B3 (de kenners horen het meteen) waard? Wat is de prijs van een zonsondergang? Wat zou een mens over hebben voor - laten we zeggen - de geur van een oeroud dennbos in de vroege ochtend? Is de eerste glimlach van je kind betaalbaar? De laatste zucht van je moeder? Die allereerste zoen van je geliefde? Of de gang van het jonge padje dat vanochtend ineens onze tuin overstak?
Er woedt een stevige discussie over de razendsnel stijgende kosten van de zorg in ons land. Theodor Holman schreef er een scherpe column over in het Parool van twee dagen geleden. Onze nationale ethica Heleen Dupuis zei er zeer zinnige dingen over in een interview (ook in Het Parool van een dag of twee geleden). Wat we in dit land besteden aan zorg is binnenkort niet meer op te hoesten, zoveel is duidelijk. En wat ook duidelijk wordt, is dat er nergens zoveel vergoed wordt als in Nederland. De explosieve toename van scootmobielen, rollators en soortgelijke ondersteunende vervoers(hulp)middelen zegt wat dat betreft genoeg. Ik ken geen land in Europa waar je zozeer over die dingen struikelt. En het lijkt mij niet erg om daar hier en daar eens een welgericht vraagteken bij te plaatsen. Waarbij we het wat mij betreft ook niet beperken tot de scootmobielenbrigade.
Dat alles toont maar weer eens aan hoezeer we onszelf afhankelijk hebben gemaakt van de dingen. En oh wee als je ze afpakt. Dan breekt de pleuris uit. Probeer je zoon of dochter maar eens zijn of haar mobiel te ontfutselen. Het gekerm zal minstens zo gehoorbeschadigend zijn als wanneer je een hoogstwaarschijnlijk hulpbehoevende van zijn of haar rollator zou afhelpen.
Een vriend van mij is een paar jaar geleden een paar weken naar Suriname geweest. Ook naar de bush aldaar. Toen ik hem vroeg wat hij daar gedaan had, zei hij letterlijk: 'Ik heb op een steen aan de rivier gezeten en voor me uit gekeken. Dagenlang.' Het was een van de beste ervaringen van zijn leven vertelde hij.
Vanuit dat besef kan ik het boekje 'Living the wisdom of the Tao' van harte aanbevelen. Het is de complete Tao Te King en dan met toevoegingen van Wayne Dyer als uitleg. Een verademing. Ik lees er vrijwel dagelijks een paar (niet meer) en die brengen mijn wereld telkens weer in perspectief. In alles zit een ziel. Maar niet in de dingen.

Na tweeneeenhalve week vakantie ben ik weer terug op het CREA-honk. Lekker aan de slag. 's Ochtends begin ik meestal met een cappuchino van Assaggio, een Italiaans koffietentje, lunchroom en winkeltje vlakbij. Hun koffie is werkelijk heerlijk en ook nog eens heel betaalbaar (espresso voor een euro, cappuchino 1,50). De dames achter de balie spreken een zeer beperkt woordje Nederlands, dus de communicatie vindt vooral in het Engels plaats. Ik ging er tot voor kort uit, zowel door hun uiterlijk als hun accent, dat ze authentiek Italiaans waren. Dat blijkt echter geenszins het geval. De vrouwelijke baristas blijken uit Roemenië te komen. Dat doet niets af aan de kwaliteit van de koffie, de smaak van de broodjes en de charme van het tentje. Assaggio heeft een mooi klein marktje aangeboord.
Dat viel me al op toen ik op een gegeven moment met een vrouwelijke art director daar een espresso dronk. Het was onze eerste kennismaking en zij viel meteen voor de rustieke Italiaanse uitstraling van het tentje (het is echt niet groot). Toen ze in de schappen ook nog echte Italiaanse amarene-limonade ontdekte die ze ooit uit Italië had willen meenemen, maar die helaas was gesneuveld toen de koffer al te vol bleek, werd ze bijna lyrisch. Dus meteen die limonade aangeschaft. Nog betaalbaar ook.
Ik vind het mooi om te zien hoe deze ondernemende Roemenen zich een plekje veroveren in het grote Amsterdam. Er zit overigens ook een Nederlander in de zaak en misschien is hij wel de drijvende kracht erachter. Hoe dan ook, ik hou ervan als een ondernemer iets goed aan de gang krijgt. Het allerbelangrijkste daarvoor is dat je heel goed op het netvlies hebt wat je bijzonder maakt. Wat jou onderscheidt van al die anderen. Als je dat weet, kan een klein tentje heel groot worden. Merken als Ben & Jerry's, Crumpler en Coffee Company kunnen erover meepraten. En ik hoop een paar van mijn eigen klanten over niet al te lange tijd ook...