Iedere ouder wil zijn of haar kind graag volledig zien ontluiken. Maar wat is dat eigenlijk? Wat betekent het? En wat zie je dan gebeuren? Ieder mens is een persoon. Of liever, zoals we het in het Westen graag zien en zeggen: een persoonlijkheid. 'Nou dat is wel een persoonlijkheid zeg.' Dat heeft meestal de klank van een compliment en van iets onbereikbaars.; iets waar je tegenop kijkt. Alsof je dat zelf nooit kunnen hebben.
Je persoon is ten diepste niet meer dan wat je aantrekt. Een jas, een jurk, een overall. Het is dat wat je van jezelf ziet en wilt zien. Het is alles van jou wat in de loop van de tijd is ontstaan. De optelsom van je opvoeding, je keuzes, je familie en vrienden, je werk, je relatie(s), je hobby's en zo nog een paar dingen.
Je persoon - of je persoonlijkheid - is niet meer dan een masker, een buitenkant, een mozaïek van impressies, herinneringen, dromen, successen en mislukkingen, overwinningen en teleurstellingen en hier en daar een trauma. Een samenraapsel. Een boekenkast vol met titels waar geen lijn in valt te ontdekken. En dat hoeft ook niet. Want je persoon in niet wie je bent. 
Als je jezelf wilt ontluiken, moeten de luiken eraf. Die jas uit, die jurk ook. Die overall moet weg. Het masker af. De boekenkast om. Ont-luiken wil zeggen dat je naar je diepste wezen gaat. Naar wie je echt bent. Naar wat jou kenmerkt. Wat jou jou maakt en niemand anders. 
En wat gebeurt als je de luiken eraf haalt? Als je de muren omver gooit? En het dak eraf duwt? Dan is het huis van jouw persoon weg. Je persoonlijkheid is verdwenen. Je ego is weg. Er is niets meer. Stilte. Leegte. 
Daar vind je wie je bent. Daar is het zelf. Daar waar niets is, is het allermeeste en het allermooiste. En dat ontdek je als je jezelf leert ont-luiken. Doe maar en ervaar hoe sterk je je verbonden kunt voelen. Met alles en iedereen. Want niemand is iets. Allemaal zijn we niets en niemand. En dat maakt iedereen gelijk.
Of heb jij wel eens de ene bloesem tegen de andere horen zeggen: 'Hee zus, ik ben lekker veel meer aan het ontluiken dan jij'? De bloesem bloesemt. De boom groeit. En verder niets. Zo is ontluiken. Laten gaan. Loslaten. No-thing. Do nothing.

Hoeveel redenen heb je om boos te zijn? Of ongelukkig? Of gefrustreerd? Of geïrriteerd? Of... nou ja, ga zo maar door. Nou ken ik toevallig wel wat mensen die heel veel redenen hebben om boos te zijn. En ongelukkig. En gefrustreerd. En geïrriteerd. En die gingen niet zo maar door. Die besloten op een dag, soms met wat hulp, en soms ook helemaal uit zichzelf, om zicht te ontbozen.
Dat werkwoord moest maar eens geïntroduceerd worden, dacht ik. Ontbozen. Want allemachtig wat loopt er een partij boze, geïrriteerde, gefrustreerde en waarschijnlijk ook ernstig ongelukkig mensen rond in ons tijdelijk nogal zomerse kikkerlandje. Als je erop gaat letten is het net als met een nieuwe gadget die je hebt aangeschaft - ineens zie je iedereen ermee lopen. 
Ont-bozen. Dat kan. En het moet. Want je helpt met al die negativiteit niets en niemand verder. Allereerst jezelf niet. Toegegeven; er kunnen echt wel redenen zijn om boos te zijn. Sommige mensen hebben dingen meegemaakt die je je ergste vijand niet gunt. En toch zijn het geregeld juist die mensen die daar bovenuit stijgen. 
Hoe eenvoudig moet het dan wel niet zijn als het om kleinere zaken gaat? Waarbij je bijvoorbeeld niet als kind psychisch, fysiek mishandeld, of erger misbruikt bent. Waarbij je honger, armoede, agressie, verslaving of welke shit dan ook hebt doorgemaakt. Ander voorbeeld: nog nooit zulke leergierige en kennishongerige kinderen meegemaakt als tijdens onze lessen aan vluchtelingenkinderen.
Ontbozen moet. Want het doet goed. Hakken uit het zand, maakt dat je in beweging komt. En dat is in alle opzichten goed - voor lijf, leden en hart en ziel. Een tip: kijk je kind eens echt lang in de ogen. Of je partner. Of een goed vriend of vriendin. Voorbij het moment dat je normaliter je blik zou afwenden. Blijven kijken! 
Ik voorspel je: je smelt. Je bent geheid ontboosd. Want als je echt verbinding maakt, gaat je diepste wezen spreken (ja, dat kan). En daarin is maar één ding: liefde. Als je zo lang durft te kijken is dat wat je in die ogen van de ander leest.
Misschien moeten we daar de komende tijd 's ochtends eens mee beginnen. Op het werk, op school, thuis aan het ontbijt, aan de regeringstafel, in de rechtbank, in de bajes, op het sportveld, in het openbaar vervoer, in de fabriek, in de wereld van banken en verzekeraars. Ik durf te wedden dat het ontbozen het begin is van een enorme zielsverwantschap die zich gaat openbaren. En wat daaruit voortkomt, fantaseer daar zelf maar eens over. Lang leve het ontbozen!

Doe voor de aardigheid eens je ogen dicht als je buiten bent. Liefst ergens met niet al teveel mensen en verkeer en zo. Sluit je even af voor al het visuele. Neem een moment om alleen maar te luisteren. En doe dat zo lang als je wilt. Ze zult merken: hoe langer je luistert, hoe meer je hoort. En hoe intenser.
Velen van ons hebben een wat moeizame verhouding met luisteren. Luisteren - dat is doen wat je ouders zeggen. Of de leraar. Of de baas. Of de minister. Luisteren brengt bijna automatisch iets van gezag in. En daar hebben we vaak moeite mee. Lees bijvoorbeeld de rede van hoogleraar burgerschap aan de universiteit voor Humanistiek van prof dr Evelien Tonkens. 
Ik heb wel een idee hoe dat komt. We luisteren veel te weinig naar onszelf en veel te weinig naar de stilte. Om naar jezelf te luisteren heb je de juiste omgeving nodig. De natuur is prima, maar een stille plek binnen is ook goed. Als je zo'n plek opzoekt heb je stap één al gezet. Stap twee is dat je daar ook echt wilt zijn. Dus je loopt langzaam of je staat stil. Zitten mag natuurlijk ook. 
En dan hoef je alleen nog maar je ogen te sluiten. Misschien even stoppen met lopen. Eerst hoor je nog niet zoveel. Vogels. Ze fluiten, kwetteren, kwaken, krassen, zingen. Maken melodietjes. Je gaat beter luisteren. Het ruisen van de wind door de bladeren van de bomen. Misschien water. Lang gras dat beweegt door een briesje. Een steentje dat door een golf in beweging is gebracht. 
Er overvalt je iets. Een gevoel van vredigheid. Van rust. Van bij jezelf aankomen. En dan hoor je ineens jezelf. Verrek. Die rusteloze stem in je hoofd is even stil. Die gedachten die normaal altijd van de hak op de tak springen zijn afgeremd. En je voelt dat alles goed is. In balans. Gewoon zoals het is. 
En dan, dan hoor je het. Je doet je ogen heel even open om te kijken of het echt zo is. Ja hoor, het klopt. Je hoorde de vlinder. Voordat je hem zag. Dus het kan.
Ik denk dat Evelien Tonkens het van harte met me eens is over het volgende. Misschien moeten we de vogels en de vlinders eens wat vaker het gezag over ons geven. Als we echt durven luisteren hebben die ons heel wat meer en heel wat beters te vertellen dan welke regering of welke adviseur dan ook. Omdat ze ons simpelweg zeggen dat we het eigenlijk best wel weten allemaal. Als we maar echt naar onszelf durven luisteren. Het rumoer even wegdoen. Dus doe niets. En laat de stilte spreken.