Hoeveel tijd zou het gekost hebben om deze foto te maken van een zalm die even, als ware hij gewichtsloos, boven het water zweeft? Uren denk ik, misschien wel dagen. En dan natuurlijk ook nog opletten dat er geen hongerige beren in de buurt zijn. Wat maak je allemaal mee als je daar aan de oever zo heel geconcentreerd met je camera zit om die ene prachtopname te maken? Wat gaat er dan allemaal door je heen? Wat denk je? Kom er nieuwe ideeën op? Geniet je van de geluiden van de natuur? Ben je helemaal gefocust op beeld? Ruik je van alles en krijg je dan ineens enorme trek in lamskoteletjes op z'n Italiaans omdat je wilde thijm ruikt?
Ik weet uiteraard niet wat er in het hoofd van een natuurfotograaf omgaat, maar ik weet wel dat geduld met veel meer beloond wordt dan alleen een schitterende foto.
Gisteren had ik een afspraak bij een bureau dat freelancers koppelt aan opdrachten bij uiteenlopende opdrachtgevers. Dat vind ik trouwens een mooi woord 'opdrachtgever'. Het impliceert dat je iets krijgt, en dat is ook zo. Namelijk de kans om iets moois, iets bijzonders, iets onderscheidends, iets pakkends, iets meeslepends te produceren. En dat doe ik graag. Enfin, de afspraak was in Maarssen in een pand dat de Orangerie was gedoopt. Met hulp van Google had ik het adres snel gevonden. En ja hoor, toen ik het knerpende grind was opgereden, zag het er inderdaad uit als een onvervalste Orangerie. Aangebeld en direct verwezen naar het nog veel mooiere, enorme herenhuis ernaast. Ook mis, dus toch nog maar even de site van het bureau gecheckt. Bleek ik helemaal verkeerd te zijn. Google is soms echt niet te vertrouwen.
Dus de routeplanner opnieuw ingesteld en toen kwam ik uit bij het Gemeentehuis van Maarssen. Dat leek me niet helemaal de juiste locatie voor het bureau. Ik had ondertussen al gebeld dat ik helemaal verkeerd was gereden en nog wat tijd nodig had. Na nog een rondje en twee keer uitstappen, dacht ik: het moet toch hier in de buurt zijn. Dus m'n iPhone gepakt, het adres ingetikt en waarempel, daar stond het - compleet met huisnummer.
Zo arriveerde ik ruim een half uur te laat bij het bureau. Desondanks werd ik allerhartelijkst ontvangen waardoor ik me binnen drie seconden helemaal thuis voelde. Wat volgde was een gesprek (dat bedoeld was als intake) dat werkelijk alle kanten op meanderde en waarbij mijn gesprekspartner en ik ontdekten dat we beide een verleden hadden in de gevangenis van Scheveningen. Al met al was het een bijzonder prettig veertigtal minuten en een belofte voor de rest van de middag.
Bij deze bedank ik mijn gesprekspartner van die ochtend nogmaals voor het geduld en het gevoel van welkom dat ik mocht ervaren. Zoals ik al zei: geduld kost niks en het wordt altijd beloond.

Voor de zoekers onder de lezers: nee, mijn dochter staat niet op deze foto. Maar ze zit vandaag wel keihard te blokken in de Universiteitsbibliotheek van de UvA. Dat is overigens niet zielig, maar een bewuste eigen keuze. Er is - voor zover ik het kan beoordelen - bij de meeste van de studenten die anno 2012 en verder studeren een groot besef van tijd. Misschien zou je het eerder tijdsdruk moeten noemen. In haar eerste Media & Cultuur had onze oudste dochter het al over 'geen tijd te verliezen' en 'als ik er maar niet te lang over doe'. Tja, met dank aan onze toch wat kortzichtige Staatssecretaris Halbe Zijlstra.
Overigens kan ik me bij een duwtje voor studenten best wat voorstellen. De tijd van jarenlang op kosten van de staat studeren is echt wel voorbij. Ook het terugbetalingsregime is ernstig aangescherpt en het bijzondere is dat je daar maar weinig ex-studenten over hoort klagen. Wat me niet bevalt aan de maatregel van Halbe is dat het fenomeen van te lang studeren (je mag maximaal 1 jaar langer studeren) wordt 'beloond' met een boete. Dat betekent dat het Ministerie van Onderwijs politieagentje gaat spelen en daar hebben we volgens mij een ander Ministerie voor.
Ik snap best dat als er een langdurige financiële storm door de hele wereld en dus ook door ons natte landje raast, dat je als overheid moet ingrijpen. Nou zou ik zelf het onderwijs als laatste aanpakken, maar goed. Als ik Halbe was geweest had ik een mooi staffelsysteem ontwikkeld dat snelstudeerders geld bespaart en langstudeerders meer geld kost. Misschien zijn er trouwens nog wel meer prikkels te verzinnen. Wat doe je bijvoorbeeld als je als student wordt uitgenodigd voor een Honours-programma? Dat zal je waarschijnlijk meer tijd kosten, dus met een beetje pech ook meer geld. Doe je het dan maar niet? Ga je een serieus gesprek voeren met je ouders? Het lijkt mij dat dit soort uitnodigingen ruimte moet krijgen en geen dreiging van een boete. In die Honours-programma komen de pareltjes van de wetenschap terecht en die moeten we koesteren.
Goed, het waait hard op alle fronten en mijn dochter zit in de UB. Nog één tentamen en één paper verwijderd van haar propedeuse. Ik denk dat ze het gaat redden. En vanaf volgend jaar zit ze in het bestuur van haar studievereniging 'Offscreen'. Volgens mij komt ze er wel.

Donderdagochtend sta ik stip om 9.00 op luchthaven Schiphol. Bus en trein hebben me er keurig op tijd afgeleverd (met dank dus aan EBS en NS). Ik heb een spannende afspraak bij het Meeting Point. Probleem: ik ben bepaald niet de enige die daar een 'date' heeft. Het gonst er van de dames en heren met bordjes waarop exotische namen staan als Squibb (met nog wat namen ervoor - een farmaceutisch bedrijf geloof ik), wat ICT-achtige bedrijven en natuurlijk de nodige privé- en taxichauffeurs die met een papier lopen te wapperen. Met een koffie van de HEMA in de hand (aan te raden - net zo goed als die van Starbucks) loop ik na een stuk of zes rondjes gelukkig de mensen tegen het lijf die ik zoek. Ze zijn van JINC (.nl) en we zijn daar voor een Taaltrip. Dat is een trip die je met een groepje kinderen doet om hen een aantal nieuwe woorden aan te leren. Die woorden hebben ze op school al voorbereid en ze zijn nu op deze bijzondere plek om ze te oefenen. Met een beetje hulp van mij.
Na een instructierondje (het is mijn eerste keer dat ik de Taaltrip op Schiphol doe. Eerder deed ik een tripje in en rond het Amsterdam Museum) komen de kinderen. Een hele klas. Gelukkig zijn er meer begeleiders, dus ieder krijgt een groepje van een stuk of zes kinderen. Plus een begeleider van de school - een moeder, een vader, een juf of een meester.
Even later ga ik op pad met een moeder (denk ik, maar ze kan net zo goed onderwijsondersteuner zijn of zoiets) en vijf kinderen. Drie jongens, twee meisjes. Allemaal van niet-Nederlandse afkomst. We hebben de mazzel dat we op het panoramadak (meteen het eerste woord te pakken: wat is een panorama?) mogen beginnen. Het is prachtig weer, er gebeurt van alles op de platformen en er zijn heel veel woorden te ontdekken. Cockpit (daarvoor zijn we even in de Fokker 100 geklommen die daar staat), vliegtuigopstelplaats (de parkeerplaats voor vliegtuigen), luchtverkeerstoren, opstijgen, pushback (ja, soms zit er ook een Engels woord tussen) en natuurlijk ke-ro-si-ne. En dat laatste woord maakt indruk op een van de jongetjes. Hij herhaalt het een paar keer en kauwt op het woord.
Twee uur lang sjouwen we door de luchthaven. Na een uur hebben de kinderen het wel even gezien en lassen we een pauze in. Zo kunnen we ook even rustig praten. Nou ja, zij stellen vooral vragen aan mij en ik geef op alles antwoord. Dat vind ik het leuke van deze trips: alle kinderen van een jaar of 9 à 10 hebben een enorme nieuwsgierigheid (en de jongens een grote onstuimigheid). Ze blijven maar vragen en verwachten dat je als taalgids op alles een antwoord hebt. En daar maak ik dan een sport van; om geeneen vraag onbeantwoord te laten. Desnoods verzin zelf wat. Als ze maar zoveel mogelijk woorden hebben bijgeleerd, verhalen meekrijgen en weer net iets meer van de wereld ontdekken.
Als we na de 'Tour de Schiphol' terugkeren naar de ontmoetingsplek en alle kinderen weer op de reling bij een grote winkel zitten, kan ik het niet laten om nog één woord met alle kinderen te repeteren. Zo klinkt ineens keihard door de hele luchthaven: KE-RO-SI-NE, KE-RO-SI-NE, KE-RO-SI-NE! En daarna rond de juf het af. Als ze weg zijn realiseer ik me dat ik zelf ook een nieuw woord heb geleerd: vlieg-tuig-op-stel-plaats. Een mens is nooit te ou

Afgelopen maandag mocht ik met Rik Lauwen (rikfilmt.nl) filmen op de Goeman Borgesiusschool in Amsterdam. Deze school staat in een stadsdeel, een heel eind richting Haarlem, in wat sommige mensen een 'schotelwijk' zouden noemen. En dat is meestal niet zo'n positieve associatie. Ik mocht filmen op de Goeman Borgesius in verband met LOGO3000 (.nl) een hulpmiddel voor woordenschatontwikkeling bij kinderen in groep 1 en 2. Het was allemaal perfect geregeld. Juf Ilonka had gezorgd dat de rest van de klas buiten en daarna in een ander lokaal was, zodat wij haar en 4 kinderen konden filmen. Nou, ik ben die ochtend bijna gesmolten. Wat een geweldige kinderen en wat konden ze prachtig vertellen over de woordjes die ze hadden geleerd. Het mooie (en bijzondere) van LOGO3000 is dat de kinderen niet alleen de woorden leren, maar meteen ook de context meekrijgen. De wereld om de woorden heen, zeg maar. En daardoor blijven die woorden heel goed hangen. De vier kinderen hebben dat met hun verhaaltjes voor de camera prachtig geïllustreerd.
Ik heb diep respect gekregen voor de juffen en meesters, directie en ondersteuners op deze school. Aan alles was te zien dat ze van kinderen houden en er alles aan doen om ze goed op hun toekomst voor te bereiden. De kleintjes worden nog door hun ouders gebracht en dat zijn belangrijke contactmomenten. Dan bouwen de onderwijsprofessionals een band op met de ouders. Het mooie van LOGO3000 is trouwens dat het ook ouders betrekt bij het aanleren van nieuwe woorden door hun kinderen. Er zijn ouderbijeenkomsten en allemaal hulpmiddelen (spelletjes, liedjes en nog veel meer) die de ouders met hun kind kunnen gebruiken. Zo leren ze samen en dat is een uitstekende manier om snel een taal onder de knie te krijgen. Dat alles redeneert natuurlijk vanuit de gedachte dat elke ouder het beste voor zijn of haar kind wil, en zich daarvoor ook zelf wil inzetten. En dat werkt, vertelde de directrice van de Goeman Borgesius. Zij zien prachtige resultaten van en tijdens de ouderbijeenkomsten.
Woorden heb je overal voor nodig. Ook als je wilt leren rekenen of tekenen. Als je wilt begrijpen hoe de natuur in elkaar steekt of de aarde. Als je kinderen dus uitrust met een zo groot mogelijk woordenschat, geef je ze daarmee taal in handen waarmee ze hun potentieel kunnen aanboren en benutten. En dat is volgens mij een van de allermooiste dingen die je een kind kunt geven. Want je potentieel ontdekken, aanboren en ontwikkelen geeft zelfbewustzijn en zelfrespect. En wie dat heeft kan ver komen.

Stel je bent een meisje van laten we zeggen nog net geen vier jaar. Je loopt met je vader op het strand. Het is een typisch Hollandse dag, zo'n dag van 'Four seasons in one day' (muziekkenners horen nu meteen de song van Crowded House - hele goede bandnaam trouwens). Eerst heb je samen binnen spelletjes gedaan en omdat het regende de hele 'Finding Nemo'-film uitgekeken. En dat vonden zowel je vader als jij bepaald geen straf. Het viel je op dat je vader bij sommige stukjes heel hard moest lachen. Hele andere stukjes dan waar jij om moest lachen. Raarrr. Je loopt samen langs de Noordzee, waarvan je nog helemaal niet weet dat het de Noordzee is. Je weet alleen van de vorige keer dat dat water heel zout en vies is. Je vader heeft je toen heel geduldig uitgelegd dat het water van de zee voor boten is en voor vissen en voor schelpen (die ook leven!) en voor mensen om te zwemmen en andere leuke dingen te doen. Maar niet om te drinken. Daar heb je water uit de kraan voor.
Het is nog koud, want het heeft geregend. Waterkou. Dus je vader doet je jasje goed dicht. Maar het wordt al een beetje zonnig. De stralen prikken een beetje in je gezicht en het voelt lekker warm. Je loopt een stukje naar voren, naar de zee en je vader laat je gaan. 'Laat haar maar ontdekken', denkt hij hardop. Een passerende surfdude kijkt de vader wat bevreemd aan en sjokt richting de onstuimige branding.
En dan ineens begint het zachtjes te regenen. Tegelijkertijd blijft de zon schijnen. En boven het water verschijnt de allermooiste regenboog die je je kunt voorstellen. Het is de allereerste regenboog die het meisje ziet. Het is zo mooi, zo bijzonder, zo nieuw, zo'n verrassing dat ze even niet weet wat ze moet doen. Dan gaat een totale siddering door het lijfje van het meisje. Een onwillekeurige beving. En als vanzelf beginnen haar armen te zwaaien en haar benen te trappelen. Zo'n overweldigend gevoel heeft ze nog nooit eerder gehad. Het is een emotie die ze alleen op deze manier kan uitdrukken. Ze begint te springen en te dansen. Al die energie van die verbazing moet eruit.
En de vader? De vader staat met tranen in zijn ogen te kijken. Dat je nog zo naar de wereld kunt kijken. Dat iets nog zo totaal nieuw kan zijn. Hij wacht nog even en loopt naar het meisje toe als ze de ervaring heeft verwerkt en zegt tegen het meisje: 'Dat is de regenboog'.

Er is een Duitse band met de naam 'Wir sind Helden'. Behoorlijk populair bij onze Oosterburen en bij een select gezelschap in Nederland. Ik ken maar weinig Hollanders die durven te erkennen dat Duitse popartiesten soms prachtige muziek maken. En er zijn al helemaal weinig landgenoten die ervoor uit durven te komen dat Duits toch echt een prachtige en bijzonder rijke taal is. Terwijl dat toch echt zo is. Goed. Wir sind Helden (de naam van de band doet me trouwens ook altijd denken aan een Duits film: The Edukators. Zeker gaan zien!) heeft een nummer waaraan ik gisteren moest denken.
Ik was op pad met Alex de Groot (.nl) die niet alleen prachtige foto's maakt, maar ook een prima verhalenverteller is. Samen zijn we verhalen in tekst en beeld aan het maken voor een organisatie die zich richt op moeilijke jongeren en hun omgeving. De mensen die zich dag in dag uit inzetten voor deze jongeren zijn in mijn ogen helden. Ik heb diep respect voor al die professionals die op zoek gaan naar de echtheid van jongeren die zich zo diep hebben verstop voor zichzelf. Getraumatiseerd vaak, door welke historie dan ook. Daarmee vlak ik niet uit dat sommige van deze jongeren dingen geflikt hebben die niet door de beugel kunnen en soms heel ernstig zijn en waarbij slachtoffers zijn gevallen. Dat mogen, nee dat moeten ze weten. Gelukkig hebben we daar ons rechtstelsel en onze kinderrechters voor. En als het oordeel dan geveld is, en soms al daarvoor ter bescherming van de samenleving en soms ook zichzelf, dan komen deze jongens en soms meisjes bij deze helden terecht.
Ik geef het je te doen: dagelijks omgaan met jongeren die zo kunnen ontploffen, die zich volledig terugtrekken, die liegen, die manipuleren, die iedereen tegen je proberen uit te spelen. Dan moet je in staat zijn om voortdurend tegen jezelf te zeggen, dat daarachter een heel andere jongere schuilt. Dat er iemand in die verpakking zit die er eigenlijk heel graag uit wil. Maar dat erkennen valt niet mee voor zo'n jongere.
Typisch toch dat we in dit land mensen die zulk belangrijk werk doen voor de samenleving, maar zo weinig erkenning geven. Je moet echt ten diepste geloven in de kracht van mensen om zulk werk te kunnen doen. En dat waarderen we - vriendelijk uitgedrukt - maar matigjes. Wat mij betreft mag dat snel veranderen. En dan heb ik het niet alleen over de (justitiële) jeugdzorg, maar bijvoorbeeld ook over het onderwijs. Als je in die branche werkt, vertel je dat anno 2012 ook niet meer met zoveel trots als pakweg dertig jaar geleden.
Ik was onder de indruk van de interviews gisteren. En dat gold ook voor Alex. Ik zie het als een eer dat ik iets van hun verhalen mag doorvertellen. Want ik weet dat er regelmatig kleine wondertjes gebeuren in deze wereld. Zulke gebeurtenissen geven hoop. En hoop doet leven. 'Wir sind Helden' speelden ooit een mooi liedje met een titel die prachtig van toepassing is op jongeren die echt veranderen: 'Du erkennst mich nicht wieder'. Bij deze draag ik dat op aan alle jongeren die willen veranderen en al die helden die hen daarbij helpen.