Wat kun jij eigenlijk? En is kunnen iets dat je kunt? Of iets dat je vooral moet willen en dan uiteindelijk onder de knie krijgt. Kinderen denken dat ze alles kunnen en eigenlijk is dat ook zo. Ze zijn niet belast met de realiteit van banksaldo's, verzekeringen, belastingdiensten, hypotheken en andere hoofdbrekers. Zouden wij eigenlijk ook niet moeten, maar goed we hebben de zaak nou eenmaal zo ingericht.
Ik moet wel zeggen dat er een last van me af viel toen ik van mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering (het woord alleen al!) en -verzekeraar af was. Dat je schouders vanwege de ontspanning ineens een paar centimeter omhoog komen. Weg dat drukkende gevoel. Nu zit ik bij een broodfonds en dat is geweldig. Eerlijk, transparant en dichtbij. Zo'n beetje wat de Rabobank eigenlijk zou moeten zijn...
Kunnen is best wel een kunst als je ouder wordt. Om echt te kunnen wat je kunt, moet je een heel hoop ballast overboord gooien. Dat kan hoor. Echt waar. De grote ondernemers onder ons weten uit ervaring hoe je dat doet. Die konden het waarschijnlijk al heel jong - denk aan Richard Branson - en hebben het nooit afgeleerd. Ze hebben een soort losheid die innemend en tegelijk erg overtuigend is. En ze kunnen - jazeker - in een oogopslag zien of iets een goed, geweldig of slecht idee of plan is.
Het wordt hoog tijd dat we in Nederland de kunst van het kunnen weer de ruimte geven. Dat we ophouden met werkelijk alles te administreren (vrienden in het onderwijs zijn daar 30 to 40% van hun tijd mee bezig - idioot!), controleren en structureren. De kunst van het kunnen is gebaat bij wat chaos, wat wanorde, veel lachen en heel veel ruimte. Waar kan dat nog? Nou bijvoorbeeld bij mensen zoals Patrick en Irma die een nieuwe basisschool starten in Monnickendam. Die school heet 'De Verwondering' en als wat meer mensen zo naar de wereld om hen heen zouden kijken, zouden heel wat meer andere mensen de kunst van het kunnen al lang ontdekt hebben. Ik ben nu al fan van De Verwondering en mag daar - zeker na het schrijven van dit stukje - ook les komen geven.
Voor de kunst van het kunnen is eigenlijk niets nodig. Je moet het jezelf toestaan. En, om het maar eens met een bekende reclameslogan te zeggen: dat zouden meer mensen moeten doen! Oh ja, het prachtige kun(st)werk is van Andy Goldsworthy - een Schotse kunstenaar die de kunst van het kunnen tot, ehh ja, kunst heeft verheven. Kijk maar eens.

We tellen ieder jaar. Waarom eigenlijk? Wie is daar ooit mee begonnen? De Chinezen? De Arabieren? De Romeinen? De Azteken? We hebben op deze aardbol nogal wat verschillende jaartellingen die ieder hun eigen startpunt hebben. Niet alleen voor wat betreft het aantal jaren verschillen ze, maar ook de eerste dag van het jaar valt in elke kalender op een andere dag. Raarrrr, zou onze goede vriend Kees zeggen.
Wat mij nog meer bevreemdt is hoeveel waarde we hechten aan die jaren. Mensen die de 30, de 40, de 50, de 60 enzovoorts passeren gaan een kroonjaar in. Hoezo kroonjaar. Welke mijlpaal markeert dat jaar dan? Het feit dat er een nul in het getal zit. Beetje sneu toch? Zo van: je ben nu de 30 gepasseerd; het wordt nu wel eens tijd om serieus over een koers in je leven na te denken. Hmm...
Ik zou willen dat we wat minder met de tijd en wat meer met het moment bezig waren. Wat minder met mijlpalen en wat meer met dromen. Wat minder met turven en wat meer met het hier en nu. Dat levert namelijk iets op waar je als mens veel meer aan hebt dan het je realiseren hoeveel jaar je ook al weer bent (ik moet er de laatste jaren ook steeds vaker echt even over nadenken als mensen ernaar vragen). Het levert inzicht op. In het hier en nu leven helpt je om te zien wat er echt is.  En wie echt is. Hoe ver mensen zijn met zichzelf en met de wereld om hen heen. 
Volgens de boeddhisten is inzicht een van de wegen tot verlichting. Boeddhisten hoor je bijzonder weinig over jaren tellen of weken turven. Het leven is een aaneenschakeling van momenten en ieder moment kun je iets meegeven dat de wereld een klein stukje beter en mooier maakt. Zelfs al zijn de omstandigheden heel erg moeilijk. Wie vanuit dat besef leeft, heeft de wereld veel te bieden. Ieder moment opnieuw.

Het ego moet gestreeld worden. Sommige mensen hebben daar sterk behoefte aan. Daar kunnen natuurlijk allemaal meer of minder legitieme redenen voor zijn, maar helpen doet het weinig. Want een veelvuldig gestreeld ego is bepaald geen garantie voor een gelukkig mens. 
In de hilarische animatiefilm 'Ratatouille' zit het prototype van de self-centered critic: Anton Ego. Iemand wiens bestaansreden voortdurend gevoed moet worden - in dit geval letterlijk. Ego kan je restaurant maken of breken. Zijn pen, gedoopt in gif of likeur, bepaalt of je het redt. Voor wie de film nog niet zag: doen! Het is een feest der herkenning van alle menselijke tekortkomingen, dromen, wensen, teleurstellingen, angst, frustratie en natuurlijk liefde. Oh ja, en die van een rat.
Ego staat het succes in de weg. Dat zal sommige rijke en succesvolle egoïsten misschien vreemd in de oren klinken, maar succes heeft maar weinig met geld te maken. Als je leven wordt bepaald door de impulsen van Ego, is het een triest allegaartje. Anders gezegd: dan ga je continu op zoek naar nieuwe strelingen. Door wie of wat dan ook. En ja, als je veel geld hebt, lijkt het of je die overal kunt kopen. Maar dat is natuurlijk niet zo.
Club Ego (er bestaan overigens talloze echte Clubs Ego, onder andere in Hamburg, Dubai en Moskou) draait volledig om het individu, om 'Johnny The Selfkicker' (zo noemde de schrijver John van Doorn zichzelf grappend). Er is van alles te beleven, maar de kick is steeds van korte duur en laat de egoïsten steeds weer achter met een groot gevoel van leegte. 
Als je Club Ego achter je laat, en dat kost wat moeite, kom je in een club waar het zindert van inspiratie en verbinding. Waar het draait om betekenis voor elkaar in plaats van ik, ik, ik. Het is een plek waar mensen meestal een glimlach op hun gezicht hebben, omdat ze voelen wat ze betekenen voor elkaar en voor de wereld. Het is de plek waar je thuiskomt. Waar je bent wie je altijd al wilde zijn. Dan maakt het - om even Anton Ego aan te halen - ook niet meer uit dat de ratatouille door een rat wordt gemaakt. Hemels is hemels. En ik ben er zeker van dat het uiteindelijk de plek is waar je terechtkomt na je dood. Zelfs al zat je daarvoor heel lang in Club Ego. 

Had ik het al gezegd? Dat IMC Weekendschool geweldig is? En dat wat zij teweegbrengen bij jongeren een heel groot en vaak ook langdurig effect heeft? Neem nou Virgil. Van de allereerste lichting van IMC Weekendschool. Het is jaar 1998 en Virgil is een jochie van 10 jaar in de Bijlmer. Hij mag drie jaar lang, elke zondag naar de weekendschool. In het AMC. Doen kinderen dat? Jazeker, dat doen ze en nog fanatiek ook. 
In 2014 heeft Virgil zijn eigen stichting: Jongeren die het Kunnen. Wat ze kunnen? Meer dan veel mensen vaak denken. Want ondanks hun iets meer beperkte verstandelijke capaciteiten laten ze bij de stichting van Virgil zien wat ze allemaal wel kunnen. Samenwerken. Een team vormen. Resultaten boeken. Een geweldige sfeer scheppen. Een hele faire voetbalmatch spelen in een justitiële jeugdinrichting. Kickboksen. Op survival gaan. En nog veel meer. Oh ja, en serieus meedoen aan de workshop 'Reclame maken voor jezelf'. Zoals te zien in de poster hierboven (fotografie: Jaap Stahlie; vormgeving: Wilma Bulhof)
Virgil is een voorbeeld voor mij, zoals hij ook een rolmodel is voor zijn jongens en meisjes. Zulke mensen hebben we nodig. En daarom doe ik de projecten die ik doe. In augustus gaan we - onder auspiciën van IMC Weekendschool en met subsidie uit het Youth In Action-potje van de EU - een workshopweek doen. Met jongeren uit Nederland, Griekenland en Turkije. Ze gaan posters maken over issues die zij belangrijk vinden.
Afgelopen donderdag en vrijdag hebben we de voorbespreking gehad. Uit alle drie landen schoven een begeleider en een jongere aan tafel. Het programma is besproken en goed bevonden. We hebben  de praktische zaken doorgenomen, maar vooral doorgepraat over de inhoud van het programma en de ervaring die  de jongeren gaan opdoen. 
Het team van de international youth exchange is er klaar voor. De jongeren kijken ernaar uit. En ik heb duidelijk gemaakt dat mijn ultieme doel is om de posters met de sociale thema's die deze jongeren hebben gekozen uiteindelijk in Brussel en Straatsburg geëxposeerd te krijgen. Zodat de politici daar direct worden geconfronteerd met de thema's die belangrijk zijn voor deze goeie gasten. En ik voorspel u, beste lezer: dat gaat lukken. IMC Weekendschool staat erachter. En dan gebeurt er wat...