Waar een wil is, is een weg. Met dat gezegde werd en wordt de wilskracht gevoed. Maar het is natuurlijk bullshit. Waar een wil is, zijn blinde vlekken, machtswellust, 'rücksichtlosigkeit', een totaal ontbreken van zelfreflectie en zo kan ik nog wel even doorgaan. Als je wil gebroken is, kom je misschien wel bij jezelf. Of je zelf.
Willen gaat natuurlijk over verlangen. En dat gaat dan meestal over meer. Over mooier. Over beter. Over rijk, rijker, nee nog rijker. Nee, dan vroeger. Toen had je - zo vertelde mijn vader wel eens - de boterham met tevredenheid. Daar zat niks op. Niks te willen maar leren leven met de realiteit: armoe.
Al dat willen, je zou er toch ongelooflijk moe van worden. Je kunt het wel willen, maar het moet ook kunnen - denk ik dan. Willen gaat veel te vaak ten koste van van alles. Opzij, opzij, opzij. Maak plaats, maak plaats, maak plaats. Nou mooi niet. Begin zelf maar eens met ontwillen. Kijk maar eens wat dat oplevert. Hoeveel ruimte dat schept. Hoeveel halsstarrigheid dat wegtovert. 
Jezelf ontwillen schept ruimte voor wat logischerwijze op je pad komt. Voor een open blik zodat je dat dan ook kunt zien. En heel relaxed een paar stappen in die richting zet. Gewoon omdat het goed voelt. Ontwillen maakt ook dat je anderen vaker ziet staan. Je hoeft niet zoveel, dus er is ruimte. Voor een praatje. Of een glimlach. Misschien zelf een kop koffie met een vreemde. Gewoon, omdat het op de een of andere manier klopt.
Jezelf ontwillen betekent je-zelf niet meer zo belangrijk maken. Dat wil niet zeggen dat je dan kleiner wordt of je minder gaat voelen. Integendeel, je voelt je beter. En met zaken die mensen in hokjes stoppen of groepen indelen ben je al helemaal niet meer bezig. Da's lekker hoor. Lekker los. 

Jagers en verzamelaars. Dat waren we vroeger. Maar zeg nou eens eerlijk: zijn we dat niet nog steeds? De wereld zit vol met mensen die van alles najagen. Fanatiek en vaak ook nietsontziend. Jagers die maar één ding in het vizier hebben: eigenbelang. 
En dan de verzamelaars. Ook daar moet je - kan echt niet anders - veel herkenning hebben. Want ondanks alle 'ontspullers' staat de wereld die zich rijk noemt nog steeds bol van de verzamelaars. Kijk maar eens goed om je heen in je eigen woonruimte.
En dat gaat dan alleen nog maar over spullen. Verzamelen gaat veel verder dan het fysieke. Je ziet bijvoorbeeld een groeiende groep mensen die 'experiences' verzamelen. Die hoppen van de ene belevenis naar de andere. Van de ene verrijkende ervaring naar het andere 'mindblowing' event. 
Nou begrijp ik echt wel dat het leven interessanter wordt door wat je beleeft; door wat je meemaakt, door wat je tegenkomt op je levenspad. Maar dat vraagt ook dat je regelmatig even stil staat. Dat je even kijkt naar waar je bent en wat je daar heeft gebracht. Gewoon kijken, verder niet al te veel van vinden.
Jezelf ontzamelen betekent dat je stopt met het najagen van al die belevenissen. Dat je niet meer hijgerig achter het nieuwste van het nieuwste zelfontplooiings-evenement, de kersverse zelfrealisatiecursus, de o zo populaire want door al je kennissen al bezochte out of body experience aanrent. Nergens voor nodig. Als je die dingen wilt ervaren - prima. Maar ga ze niet verzamelen. Geef het de tijd. Geef jezelf de ruimte om echt te ervaren wat je hebt beleefd. En begin zo met ontzamelen. Want door die tijd en ruimte te nemen, krijgen al je ervaringen de gelegenheid om te rijpen. Om een plek te vinden. Om jou te vertellen wat ze echt voor je doen.
Jezelf ontzamelen helpt je om jezelf te leren kennen. Niet door zoveel mogelijk andere te raadplegen, maar door geregeld bij jezelf te rade te gaan. Door je eigen wijsheid te ontdekken en in te zetten. Door de bereidheid bij je zelf te vinden om naar je zelf te luisteren. En geloof me, je zelf praat met je. De hele tijd. Door jezelf te ontzamelen, schep je de ruimte om te horen wat je zelf bedoelt met al die fluisteringen. Zo vind je langzaam maar zeker de weg naar wat je zelf wilt en vindt en in welke richting je wilt gaan.
Dus ga jezelf ontzamelen. De ruimte en stilte die je vindt zijn een verademing. En luister. Dan ontdek je achter, onder en door alle ruis heen je eigen geluid. Het mooiste dat er is. 

De Australische comédienne Celeste Barber neemt op hilarische wijze de posts van sterren op Instagram op de hak. We weten het natuurlijk allemaal wel: social media tonen meestal alleen de mooie en positieve kanten van ons leven. Wie de lelijke kanten en de mislukkingen laat zien, zal het waarschijnlijk met veel minder volgers moeten doen. Tenzij dat dan weer een grappige ondertoon heeft, maar dan gaat het natuurlijk impliciet ook weer richting succes. Ingewikkeld.
Enfin, het kan geen kwaad om jezelf (je zelf) niet al te serieus te nemen. Met een lach ontwapen je mensen. Met zelfspot maak je wat moeilijk of lastig is lichter. En als je echt om jezelf kunt lachen juist op de momenten dat je de meest stomme dingen doet, breng je die in de juiste proporties. 
Jezelf ontkrachten wil eigenlijk zeggen dat je jezelf sterker maakt. Niet via de serieusheid, maar via de humor. Via het loslaten. Via de ontspanning. Dat is natuurlijk heel prettig voor jezelf, maar minstens zo fijn voor de mensen om je heen. Als jij relaxed bent met je eigen falen, ben je meteen ook een voorbeeld voor anderen. Als zij zien hoe licht je je mislukkingen maakt, kan dat voor hen een eye-opener zijn.
Jezelf ontkrachten maakt je een aangenamer mens. Iemand die niet bezig is om succes op succes te stapelen, maar die in het besef leeft dat je het meeste leert van wat niet goed gaat. En dat kan uiteindelijk iets heel moois opleveren. Wat dat dan precies is, weet je vooraf niet. Maar als je het lef hebt om te blijven proberen en te blijven mislukken en daar op een relaxte manier mee om te gaan ben je een voorbeeld voor anderen.
Dus begin met jezelf ontkrachten. Lach om wat er niet goed gaat. Vertel anderen hoe hard je bent onderuit gegaan, hoe groot en stom je mislukking was. En vooral ook dat het niet de eerste was. Zo geef je anderen het gevoel en de zekerheid dat zij niet de enige zijn die geregeld struikelen en weer opstaan. En laat het dan los. Op naar de volgende briljante mislukking. 

Weet je waar ik zo enorm veel zin in heb? Soms snak ik echt volkomen naar... Voel je die hunkering ook wel eens? Dat je zeg maar alles wilt geven voor... Alles wat we niet hebben kan zich soms in meer of minder groteske vormen aan ons opdringen. Het verlangen kan zo groot zijn, dat het bijna tastbaar wordt.
Wat doet dat dan met je? Wat gebeurt als je dingen denkt als: 'was ik maar zo mooi als; dun als; slim als; succesvol als; handig als; relaxed als; lenig als; bekend als; (on)zichtbaar als; grappig als; muzikaal als; bijzonder als, eigen als... Enfin vul zelf maar in. Er is vast een 'als' die op jou van toepassing is. 
Volstrekt begrijpelijk natuurlijk, die vergelijkingen. Zeker in een wereld waarin we op allerlei (sociale) media vooral die kanten van onszelf laten zien. Het succes, de overwinning, de carrièrestap, de samenwerking, de schoonheid en de schijn. Terwijl we ook allemaal weten dat dit maar een flintertje van de werkelijkheid is van je leven. Dat laagje dat maar al zo gemakkelijk afbrokkelt als je er even aan peutert. 
Verlangen is menselijk en er is ook niks mis mee. Als je maar inziet dat het jouw verlangen is. En dat je het niet bent. Dat jij het verlangen bepaalt en niet andersom. Daarom zou het mooi zijn als verlangen begint met jezelf ontlangen. 
Wat ik daarmee bedoel? Eigenlijk heel simpel: een paar stappen van jezelf af zetten en kijken naar dat verlangen. Waar gaat het nou eigenlijk echt om? Wat wil je precies en waarom wil je dat? Als je ontdekt dat je het echt wilt - prima. De kans bestaat echter ook dat je gaat inzien dat er iets anders onder schuilt. Dat het verlangen een projectie is van iets anders dat je wilt. Of zoekt. Of misschien wel juist verstopt.
Jezelf ontlangen helpt je om je even los te maken van wat je van jezelf vraagt. Om even rustig te beschouwen. En te bedenken hoe belangrijk het echt is. Begrijp me goed, ik heb geen oordeel over of iets belangrijk is of niet. Dat bepaal je nog steeds zelf. Maar door jezelf te ontlangen krijg je meer zekerheid over de terechtheid van je verlangen. En dat is fijn, want dan kun je er echt voor gaan. Of het juist met meer gemak loslaten.
Jezelf ontlangen maakt je een net iets relaxter mens. Je bent meer overtuigd van je keuzes. Om dat je die weloverwogen maakt. Dat geeft minder opgetrokken wenkbrauwen om je heen. Minder vraagtekens bij jezelf. En dat voelt fijn. Rustig. Evenwichtig.

De meeste mensen houden van structuur. Zelfs bij degenen die zeggen daar een hekel aan te hebben, die liever chaos en wanorde om zich heen zien, ontkomen niet aan vormen van structuur. Ieder van ons zit op een bepaalde manier vastgemetseld, dichtgetimmerd, in beton gegoten. En allemaal willen we op een bepaald moment, vroeger of later in ons leven, ons losrukken uit die gietmal, die muur, dat timmerwerk. 
Vaak voelt dat als een gevecht. Een strijd die je moet winnen om vooruit te komen. Om het leven te kunnen leven zoals jij dat wilt. Met jouw keuzes gebaseerd op jouw opvattingen en jouw waarden. Bij sommige mensen duurt die strijd een leven lang. Omdat het deel geworden is van hoe ze zich manifesteren. Vechten voor wat jij belangrijk vindt kan het gevoel geven dat je echt leeft. Dat je ertoe doet. Dat je gezien en gewaardeerd wordt. 
Het nadeel van dat vechten, van het beuken tegen die muren is dat het de wereld verdeelt. Die strijd vervreemdt je van een deel van de mensen om je heen. Zij kunnen je niet meer volgen. Daarmee schep je dus dualiteit. Je bent vooral bezig met anders zijn dan de anderen - bewust of onbewust. En het lijkt natuurlijk ook of we allemaal anders zijn dan de ander. Individualiteit staat bij ons hoog in het vaandel.
Jezelf ontmetselen betekent dat je de andere optie kiest. Dat je niet kijkt naar wat ons onderscheidt, maar naar wat ons verbindt. Wat jou hetzelfde maakt als die ander. Wie die ander ook is. Dat werkt verbindend. Dat werkt ook begrip in de hand. En het maakt dat je op een betere manier naar jezelf en je omstandigheden kunt kijken. Als je ziet dat jij ook die ander bent, maakt dat je nederig (in de goede zin van het woord) en dankbaar.
Zou het niet prachtig zijn als er in samenleving en politiek wat meer ontmetseld zou worden. Als mensen op belangrijke posities - waar dan ook - zichzelf eens buiten het 'frame' zouden beschouwen? Zichzelf eens uit het beton van de bestaande structuren zouden scheuren en dan langzaam maar zeker zouden ontdekken dat het niet gaat om de verschillen, maar om de verbinding. Om het diepe besef dat jij en ik dezelfde zijn. En dat het tijd wordt om eens heel goed naar onze overeenkomsten te kijken. Wie echt verschil wil maken, zou daarmee moeten beginnen. 

​Ach was ik maar een twijfelaar.
Dan stond de rij met vragen altijd klaar.
Wat is echt en wat is waar?
Ik weet het nooit en is dat raar?

Niet het meest populaire type mensen, die twijfelaars. Je weet nooit wat je aan ze hebt. Denk je eindelijk met z'n allen linksaf te gaan, komt die twijfelaar weer met de vraag wat er eigenlijk mis is met rechtsaf en of we het daar dan toch niet even ook over zouden moeten hebben. Lastig, lastig. Tijdrovend en contraproductief. 
Althans, zo lijkt het. Vaak krijgen we het idee dat de zekeren de wereld runnen. De mensen die het allemaal weten. Die laten zien en horen dat ze snappen hoe het moet. Want daar hebben ze voor geleerd. En ze weten dat haarfijn toe te passen in de systemen die we daarvoor in de loop van de decennia hebben ingericht. Praktische puzzelaars die het pas moeilijk krijgen als er één of meer stukjes blijken te missen.
Want zekerheden kunnen door een zuchtje wind plotseling enorme onzekerheden worden. Er hoeft maar dát te gebeuren en alles waarvan we dachten dat het klopte, zijgt als een net iets te luchtige pudding ineen. Ingewikkeld, want dan ga je jezelf ongewild een hele hoop vragen stellen. En vragen stellen - dat is al bijna twijfelen.
Waarom dan toch jezelf onttwijfelen? Eenvoudigweg omdat je dan gaat leven vanuit de zekerheid dat niets zeker is. Niet qua grote gebeurtenissen en ook niet in de kleinere dingen. Jezelf onttwijfelen wil zeggen dat je het 'niet-weten' als uitgangspunt neemt. Dat je dus leeft met de zekerheid van het onverwachte. Dat je leert daarmee om te gaan. Dat je je laat drijven op de golven van het leven en zo nu en dan een beetje bijstuurt. Geen verzet. Niet tegen de stroom in. Maar wel heel goed blijven kijken, luisteren, voelen, er-varen.
Je zou dat kunnen zien als de kern van de Tao. De wetenschap dat er van alles op je pad komt en dat je daarmee leert omgaan. Dat je koestert wat het je brengt en geeft en dat je met een glimlach loslaat wanneer het neemt. 
Niet dat het altijd makkelijk is. Zeker niet; het is een levenslange les. Maar het leven zo zien, zo leven helpt enorm om jezelf te onttwijfelen. En het leert je geweldig volledig in het leven te staan. Open voor wat er komt en bereid om met een klein rukje aan het roer de goede kant op te sturen. Om te ontdekken wat er na die volgende bocht in de levensrivier weer komt.  

Brildragers hebben het maar makkelijk. Hoe je je dag wilt zien, laat je gewoon afhangen van de bril die je opzet. Positief. Of negatief. Meer smaken zijn er eigenlijk niet, want alles wat daartussen zit is nuance. En nuance is lastig, want subtiel. Dus zijn we vaak maar liever een zeikerd. Of een positivo. 
Het effect van een bril is best groot. Als het licht fel is, zet je een zonnebril op. Dat verzacht en filtert. Hoef je niet zo te knijpen. En als je een bril (of lenzen) moet dragen vanwege de staat van je ogen, weet je dat nog beter. Die bril bepaalt hoe je de dingen ziet. 
Al met al heb je - wat ook de staat van je ogen is, de keuze: jij bepaalt hoe je het leven ziet. Zoet of zuur. Zwart of wit. Halfleeg of halfvol. Gevuld met tegenslagen of met mogelijkheden. Vol mislukkingen of rijk aan successen. Met een groot zwart gat of zo nu en dan een dipje. Daarmee wil ik overigens niemand tekort doen. Als je depressief bent heb je hulp nodig om je weg daaruit te vinden. Als je grote liefde veel te vroeg Alzheimer krijgt, is het niet meer dan logisch dat je daar een tijdlang heel verdrietig om bent. En als je ziet dat het bergafwaarts gaat  met je kind en je werkelijk alles hebt gedaan om te helpen, is je frustratie, boosheid en verdriet ook begrijpelijk.
Wat mij opvalt is dat veel mensen die echt diepe ellende hebben meegemaakt en dus alle reden hebben om het leven maar miserabel te vinden, dat juist niet doen. Omdat ze het diepste zwart hebben gezien en doorgemaakt, weten ze juist het wit, het licht(e) zo goed te zien en te benoemen. Dat is op z'n zachtst gezegd bewonderenswaardig. Zij stellen zichzelf in staat om steeds weer de waarde van het leven in al z'n facetten te zien en te voelen. Zij zijn kampioen zichzelf ontzeiken. Dat stadium zijn ze ver, ver voorbij.
Dus denk eens wat vaker aan die mensen. Je hebt er vast wel een paar in je omgeving. Die mensen waarvan je denkt: 'Hoe kan je in vredesnaam doorgaan als je dit hebt meegemaakt'. Ik hoor het een paar jaar geleden een vrouw die als kind jarenlang werd misbruikt, nog zeggen: 'Ik ben nu gelukkig'. Dus begin met jezelf ontzeiken. Er is werkelijk geen enkele reden te verzinnen waarom het nodig is, dat zeiken. En nee, 'volksaard' is geen excuus.
Dus zet die andere bril op. Begin met jezelf te ontzeiken. Dat is voor jezelf en voor mensen om je heen een stuk prettiger. Je gaat je er beter door voelen en dat straal je dan ook uit naar anderen. Je wordt er beter gezelschap door. En als je het blijft oefenen merk je op een gegeven moment dan mensen terug gaan glimlachen. Want optimisme werkt aanstekelijk. Het mag dan wel eens lijken of de zeikerds gelijk hebben; de praktijk bewijst het tegendeel.

Er zijn veel omgevingen waar het in je voordeel werkt als je goed gebekt bent. Je woordje klaar hebben; iemand van repliek dienen, ad rem zijn, je niet in een hoek laten lullen. Ik heb het een beetje geleerd toen ik in Amsterdam kwam wonen. Maar meestal lieten mijn gesprekspartners me verbaal alle hoeken van de kamer zien. Als niet zo heel erg primaire plattelandsFries vroeg dat in het begin best wel wat aanpassingsvermogen. Gelukkig kreeg ik langzaam maar zeker ook door dat niet iedereen goed gebekt hoeft te zijn. Sommige mensen zijn nou eenmaal niet zo primair. Die hebben andere kwaliteiten.
Voordat je gaat blaffen, kan het namelijk meestal geen kwaad om ook even goed te luisteren. Jezelf ontblaffen schept de ruimte om te luisteren. Allereerst naar jezelf. Wat gebeurt er met je? Hoe voelt het? Wat voel je eigenlijk? En wat vind je daarvan? 
Wij mensen kunnen van een afstandje naar onszelf kijken en dat is een prachtige eigenschap die helaas niet overal even populair is. In een samenleving (heet trouwens niet voor niets zo - samen leven) die vooral kijkt naar imago, uitstraling en je verbale capaciteiten staat het luisteren en het observeren tamelijk laag in de hiërarchie van persoonlijke kwaliteiten die tellen. Met andere woorden: je bent populair; wordt gezien als sterk; misschien zelfs als leider als je een blaffer bent.
Jezelf ontblaffen schept de ruimte voor jezelf en voor anderen. Je creëert openingen voor echt leiderschap. Luisterend leiderschap zou ik dat willen, omdat dienend (of dienstbaar) leiderschap wat passief klinkt. Luisteren is een activiteit, dus dat moet je dóen. 
Als je jezelf ontblaft, kun je dus meer gaan luisteren. Daardoor kom je dichterbij de ander. Er ontstaat begrip voor de geschiedenis, het verhaal van de ander. Je vooroordeel smelt weg. En daarmee verandert ook je houding, je opstelling ten opzichte van die ander. In de ruimte die dan ontstaat kun je elkaar vinden. Op die manier zijn de grootste kloven tussen mensen overbrugd. De historie staat bol van de voorbeelden daarvan.
Dus start met jezelf ontblaffen. Naast allerlei nieuwe inzichten en meer verbondenheid met de ander, levert het je misschien ook wel nieuwe vrienden en kennissen op. Bovendien stemt het je milder over jezelf en over de wereld om je heen. En mildheid hebben we hard nodig in een wereld die polariseert en waarin de blaffers nog veel te vaak de boventoon voeren. (foto: Christina Gottardi - Unsplash)

Grappig woord - ontmaskeren. Zowel in het Frans, als het Duits en Engels is het bijna hetzelfde qua schrijfwijze en helemaal hetzelfde qua betekenis. Arracher le masque à quelqu'un - iemand het masker afrukken. Er zijn dagen dat ik het graag zou doen. Maar velen onder ons hebben dat liever niet. 'Oh please no, don't throw of my mask!'
Ontmaskeren heeft altijd iets mysterieus. Dat heeft natuurlijk te maken met het fenomeen masker. Maar misschien ook wel omdat je dit woord associeert met misdaad. Het lijkt erop dat wanneer je iemand ontmaskert, je haar of zijn echte persoonlijkheid ziet. Wat overigens in de meeste gevallen niet zo is. Want wie leeft er nou echt helemaal, voor 100% maskerloos?
Toch zou het prachtig zijn als we onszelf wat meer zouden ontmaskeren. Als we wat echter, wat meer onszelf zouden worden. Dat is misschien niet altijd prettig voor de mensen om je heen, voor de collega's, voor je vriendengroep of voor je familie. Maar probeer je maar eens voor te stellen hoe het zou zijn wanneer mensen - bijvoorbeeld in politiek of bedrijfsleven - hun ware gezicht zouden tonen. Wanneer ze zouden zeggen wat ze echt vinden - hoe lelijk of onaardig, bozig, verdrietig, gefrustreerd, vriendelijk of lief of grappig dat ook maar zou zijn.
Maar ja, dat masker hebben we niet voor niets opgezet. Het levert ons veel op. Of - en dat is ook heel begrijpelijk - het maakt het leven leefbaar, behapbaar, veilig. Daar komt bij dat we al van jongsaf aan leren dat het soms beter is om niet te zeggen en niet te tonen wat we echt vinden. (Gerard van Maasakkers heeft daar een prachtig liedje over: 'Bloemen zijn rood'.)
Toch loont het om jezelf langzaam maar zeker te ontmaskeren. Om geen status te ontlenen aan wat anderen van je te verwachten, maar vooral te leven naar wat je van jezelf verwacht. Naar wat echt bij jou past. Toegegeven, dat zal niet altijd even makkelijk zijn. Het zal wel eens een confrontatie of een teleurstelling opleveren. Maar de kans is levensgroot dat het je veel meer oplevert dan dat het je kost. Plezier. Avontuur. Inspiratie. Mensen die spontaan naar je lachen. Een geweldig gesprek met een kind. Een spontane ontmoeting op straat of in de supermarkt. Genieten van bijna niets. En soms een diepgevoeld geluksmoment. Omdat er niets meer in de weg staat van jou en wat je beleeft.

Wij leven met z'n allen in een ernstig verbale samenleving. Wie goed gebekt is, is vrijwel direct in het voordeel in een maatschappij waar vooral de woorden die iemand uitspreekt worden beoordeeld, veroordeeld of gewaardeerd. Al jaren bevindt het begrijpend lezen in het onderwijs zich op een hellend vlak. Het komt er dus op neer dat onze kinderen en onze jongeren steeds minder goed snappen wat ze lezen. En als je al niet begrijpt wat je leest - wat over het algemeen in een lager tempo gaat dan spreken - kun je dan wel goed begrijpen wat er gezegd wordt?
Zou het niet eens tijd worden dat we wat minder lullen en wat meer zeggen? Dat we ook in onze verbale communicatie wat traagheid brengen? Wat meer overweging en wat minder mening? Wat meer twijfel en vragen en wat minder krachttermen? Een beschaving toont haar gezicht vooral via de taal en je zou je kunnen afvragen of ons lagelandengezicht er de laatste jaren mooier op wordt.
Daarom hou ik hier een pleidooi om jezelf meer te gaan ontlullen. Om woorden te wegen voordat je de woorden gaat zeggen. Om de verbale primaire reacties achterwege te laten omdat die nou eenmaal vooral - vanwege hun leeftijd en ontwikkelingsfase - thuishoren bij peuters en kleuters. Het goede is ook dat met jezelf ontlullen automatisch ook het luisteren veel meer ruimte krijgt. En wie luistert leert. Het zou toch een prachtige stap; wat zeg ik: sprong vooruit zijn als we dat meer gaan doen. De tijd nemen om onze oren en daarmee ons hart wat meer open te zetten. 
Jezelf ontlullen vraagt zelfdiscipline. De wereld waarin we leven lijkt steeds meer (reactie)snelheid​ te vragen. Het digitale leven is vluchtig en kan heel gemakkelijk leiden tot oppervlakkigheid. Het lijkt al snel goed genoeg. Maar onder de snelle respons ligt nog een heel gebied wat we maar zelden aanboren. En laat dat nou net het terrein zijn dat ons echt vooruithelpt. Dat ons dieper, soms zelfs diepgaand inzicht verschaft. In plaats van instant oplossingen. 
Dus wees wat minder verbaal. Kies voor wat meer verhaal. Door jezelf te ontlullen. Door wat minder woorden en wat meer stiltes. Door niet alle ruimte te vullen, maar die gewoon lekker zo te laten. Je zult zien dat die zich vult met dieper weten, met helderder inzichten en met meer wijsheid.