Goed, daar gaan we. Ga er maar even goed voor zitten. Wie is de allerbelangrijkste hier? Dat ben ik natuurlijk. Waarom? Omdat ik hier schrijf en dit mag zeggen.
Is dat echt zo? Is mijn zelf belangrijker dan dat van jou. Draait het universum om mij. Nu ik toevallig even hier schrijf?
Dacht het niet. Het universum draait gewoon door als ik er niet meer ben. Dat deed het ook al toen ik er nog niet was. En dat geldt voor iedereen die dit leest.
Hoe komt het dan toch dat zoveel mensen denken dat het allemaal om hen draait? Dat is echt raar hoor. Als je even doordenkt begrijp je meteen dat het namelijk beslist niet zo is.
Groeien we ermee op? Worden we ermee geïnfecteerd van jongsaf aan? Kijken we het af van onze ouders, broers, zusjes, vrienden? Kopiëren we het gedrag van de mensen die we bewonderen? Naar wie we opkijken?
Het gekke is dat ieder van ons ook weet dat de echte betekenis voor de wereld komt van de mensen die zichzelf echt niet belangrijk vonden. Nee, ik noem geen namen, die zijn al bij je verschenen toen ik het over deze categorie mensen had.
Het zijn de mensen waarvan je beseft dat ze hun zelf volledig ten dienste van hun missie, hun betekenis hebben gesteld. De mensen die almaar groter werden omdat ze hun zelf zo klein maakten.
En het mooie is, dat kunnen wij ook. Ieder van ons. Ik noem dat ont-zelven. Dat je jezelf niet meer zo belangrijk vindt. Dat je jezelf ten diepste totaal onbelangrijk vindt. En dat je jezelf overlevert aan je betekenis. Dat je je volledig, compleet overlevert aan waarom je hier bent. Aan wat je kunt betekenen voor anderen.
Dat is ont-zelven.
Ik heb er veel over nagedacht. Ik heb er veel over geschreven. Hoe verder ik kwam, hoe duidelijker het werd. We moeten gaan ont-zelven. Voor een betere wereld. Voor meer aandacht. Meer inzicht. Meer besef.
En je moet het vooral gaan doen omdat ont-zelven ervoor zorgt dat je je ontzettend goed voelt. Verbonden. Misschien wel universeel.
Ontzelven haalt de dualiteit uit ons. Het maakt dat we niet meer denken in jij en ik, wij en zij. Alle tegenstellingen vallen weg als je gaat ontzelven. Het maakt ons hetzelfde, en dat is oersterk. Ont-zelven om het-zelven te stoppen. Want wat is dat nou eigenlijk - het 'zelf'. Heb je ooit wel eens een gedachte van jezelf gezien? Wist je dat je lichaam zich voortdurend vernieuwt? Dat de jij die je denkt dat je bent een paar maanden geleden nog niet bestond? Wie is dan die jij? Wat is dan dat zelf?
Nee, er zit maar één ding op: ontzelven. Ten diepste zijn we ook op atomair niveau zo goed als niets. Elk van onze atomen is voor meer dan 99% leeg. We zijn dus ook letterlijk zo goed als niets. Dus hoezo een 'zelf'?
Wat blijft er dan over? Spirit. De geest. De ziel. Het mysterie. Of zoals Lao Tse het zegt: And the mystery itself is the doorway to all understanding.
De geweldige Amerikaanse verhalenschrijver Ray Bradbury heeft een boekje geschreven: Zen in the art of writing. Over de staat waarin je komt als je schrijft. Iedereen die wel eens echt en totaal geïnspireerd is geweest kent het ook: alles is weg, er is alleen maar dat ene. Understanding. Begrip. Wijsheid. En die overstijgt alle kennis.
Ontzelven brengt je bij de bron. Bij het universum. Het universele. Het allergrootste en het allerkleinste. Dat wat ons verbindt. Waar we allemaal uit voortkomen en naar terugkeren. Dat wat misschien wel honderdduizend namen heeft, maar toch hetzelfde is. Ik weet niet wat het is. En toch weet ik het. Dat is een diep weten. Een onnoembare plek en een niet te beschrijven... ja, wat eigenlijk? Hoe ziet een ziel eruit? Je geest? Ach, lees de Tao van Poeh. Of het echte werk van Lao Tse. Dat is een begin. En beloof me dat je herleest. Misschien wel vijf, zes, achtentwintig keer. Je gaat steeds dieper. Je ziet steeds meer. Een glimp van begrip. Een schilfertje wijsheid. Tot je op een dag in de spiegel kijkt en niets meer ziet. Ontzelven. Oh, dat was het, denk je dan. Het is gebeurd en ik heb het eigenlijk niet eens door gehad. En zo ontstaan de wonderen. Ineens stond die deur op een kier. Een duwtje was genoeg. Daar ga je. Ontzelven...
PS In 2023 komt er een boekje met de titel Ontzelven. Kun je nog eens nalezen hoe dat ook al weer ging.