Wat chaotisch is, heeft ordening nodig; dat zit toch een beetje - en bij sommige mensen heel veel - in onze natuur. Als je er wat dieper over nadenkt, doen we ons hele leven weinig anders dan ordenen, structuur aanbrengen, logica proberen te vinden. En in die zoektocht naar de zin van de dingen en de gebeurtenissen doen we maar al te snel de ontdekking dat simpel heel erg moeilijk is.
En dat geldt voor alle soorten van simpel. Simpel denken bijvoorbeeld is knap ingewikkeld. Een wat oudere vriend van ons is filosoof en kampioen simpel denken. Een logicus pur sang die problemen met een ragfijn fileermes weet te ontleden. Elke keer als hij komt met zijn - vaak erg uitgebreide - antwoord op een filosofische vraag, sta ik versteld. Zo diep was ik nog nooit gegaan bij die vraag. Er komen aspecten aan bod die ik in de verste verte niet had kunnen ontwaren. Soms heb ik zelfs het gevoel dat mijn hersenen een zware conditietraining aan het doen zijn, als hij aan het woord is. En daar krijg ik geen hoofdpijn van. Integendeel, het stemt me altijd zeer vrolijk. Door zijn verhalen doemen er nieuwe vergezichten op, verschijnen er andere dimensies en perspectieven. Lang leven de filosofen, zou ik zeggen. Daar kunnen we er in deze tijd niet genoeg van hebben. Van mij mogen ze zich nog wel wat meer gaan roeren in deze crisistijd.
Maar er zit nog een kant aan simpel die ik graag even inde schijnwerpers wil hebben. Simpel is namelijk ook nogal eens behoorlijk beangstigend. Hoe vaak komt het niet voor dat in een bedrijf of een overheidsinstelling niet de meest logische en dus simpele oplossing wordt gekozen, maar een gigantische omweg. Meestal duurder, want veel ingewikkelder. Zo had een andere vriend een goed draaiend bedrijf in de grafische industrie. Toen een van z'n grootste opdrachtgevers vertrok - en dat vertrek was tijdig aangekondigd - zit er niks anders op dan het bedrijf te laten afslanken. Simpel toch? Niet leuk voor een aantal medewerkers, maar het alternatief was een stuk beroerder. En toch: de grafische bond stelde zulke idiote eisen ten aanzien van het afvloeien van die medewerkers dat er weinig anders opzat dan het bedrijf failliet te laten gaan. En zo geschiedde. Werkgelegenheid van tientallen medewerkers naar de haaien. Bedrijf kapot, schuldeisers aan de deur, banken boos. En een goede vriend die met tranen in zijn ogen moest toezien hoe z'n onderneming ten grave werd gedragen.
Simpel is ontzettend moeilijk. En toch hoop ik dat de beslissers bij de multinationals, in de top van de ministeries en bij andere grote overheidsinstellingen en natuurlijk onze nieuwe regering SIMPEL hoog in het vaandel hebben. Heel veel zal er beter van worden.
Nou vooruit dan nog één dingetje dat me hoog zit. Oudere werkenden. Werknemers, ondernemers, ambtenaren. Werkenden boven de vijftig. Mannen en vrouwen met een schat aan kennis, inzicht en ervaring. Neem Kanamori, waar ik eerder over schreef. Waarom is die man een voorbeeld? Met al zijn kennis, inzicht en ervaring houdt hij het simpel. Waar Timboektoe ligt is niet belangrijk. Wel waarom het jochie naast je zo stil is. Wel waarom je samen er iets van moet maken. Dat je leert om naar elkaar te luisteren, om niet alleen de lach, maar ook de traan en de boosheid te delen. Ouderen weten dat. En daarom moeten wij meer en beter en vaker naar ze luisteren. Zij weten waarom SIMPEL de essentie is. En de meesten zullen dat graag en zo vaak als nodig is, uitleggen. Binnenkort hoop ik het zelf eens te mogen uitleggen tijdens een workshop aan de Universiteit van Amsterdam. En ja, die hou ik dus zo simpel mogelijk.