Ik mocht vorige week en de week nauw en direct samenwerken met twee jongeren uit de wereld van de justitiële jeugdinrichtingen. Zij interviewden beide een professional, over de zin van jongerenparticipatie. Beide gesprekken waren vrolijk, optimistisch en openhartig. Mijn bijdrage was beperkt - een half uur voorbereiding samen met de jongere en daarna hem/haar het interview laten doen. Nou, dat kunnen ze. Zeker als het gaat om een onderwerp dat ze belangrijk vinden.
Het mooie van beide gesprekken was, dat ik dichtbij deze jongeren mocht komen. Ze namen me mee in hun wereld waar de deuren en hekken dicht zijn. En waarin je dan toch voortdurend op zoek gaat naar openingen, naar mogelijkheden om ruimte te scheppen voor eigen keuzes en voor een eigen mening. Juist voor jongeren in de puberleeftijd is dat erg belangrijk.
De gesprekken waren dan ook vooral een zoektocht naar waar er mogelijkheden liggen om echt zelf mee te praten en vooral ook mee te beslissen. Die mogelijkheden zijn er genoeg; essentieel is dat je niet bang bent om vaak het gesprek aan te gaan. En dat je ten diepste bereid bent om - daar zijn we weer - in hun schoenen te gaan staan. Om je eigen kaders, hun eigen denkraam los te laten en dat van die jongere te beschouwen.
Dat is ook wat de ene professional onderscheidt van de andere - dat gaven de jongeren beide ook aan. De professionals die je echt kunt vertrouwen, met wie je niet alleen het gesprek, maar ook een goede relatie kunt aangaan - die betekenen veel voor de jongeren. Van hen kunnen ze ook veel hebben - om het zo maar eens te zeggen. En ik denk dat het ook de enige manier is waarop je echt iets kunt betekenen voor de toekomst van deze jongeren. Ze moeten het uiteindelijk weer zelf gaan doen. And that's why you have to try walking in their shoes.
(De afgebeelde jongere is geportretteerd door Jaap Stahlie voor het project 'Reclame maken voor jezelf' dat ik in juni deed in Amsterdam-Zuidoost)