Een van de boeken de het meeste indruk op mij heeft gemaakt is 'Les jeux sont faits' van Jean Paul Sartre. Ik las het in mijn middelbareschooltijd (één woord toch?) en het opende mijn ogen voor een volstrekt ander wereldbeeld. Als goed gereformeerd jongetje dat opgroeide in een klein dorp in Friesland werd dat beeld vooral bepaald door de kerk (en mijn twijfels daarover), de positie van mijn vader als hoofd van de 'Skoalle mei de Bibel' en de sociale structuren van een kleine gemeenschap. Toen ik 'Les jeux sont faits' had gelezen stond geestesleven op zijn kop. Allerlei vragen drongen zich op. Stel nou dat inderdaad alle doden nog onder ons zijn? Stel dat ze echt alles aanschouwen wat wij teweegbrengen maar daar niets aan kunnen veranderen? Stel dat je het leven na dit leven niet kunt indelen in hemel en hel?
En ik kan je zeggen, zulke vragen hakken er stevig in bij een zoekend, twijfelend Fries pubertje. Ik denk dat ik wel mag beweren dat Sartre mij deels ook gevormd heeft. En ik wil mijn favoriete docente Frans, juffrouw Baars, in retrospectief nog bedanken voor de passie voor de Franse taal en literatuur die ze bij mij heeft aangewakkerd. Inclusief de liefde voor al die rare communistische, anarchistische en weet ik veel wat voor -istische chansonniers. Die liefde deel ik met mijn goede vriend Rob die me een paar jaar geleden meenam naar Antraigues, de woonplaats van Jean Ferrat. En ja hoor, hij was er. Samen met een paar vrienden aan het jeudeboulen (één woord?). Dus ook een woord van dank voor Rob. Ferrat - schrijver van 'La Montagne ('Het Dorp' - de Nederlandse versie) is helaas niet meer onder ons.
Terug naar Sartre. Helaas was de man nogal een cynicus. Wie 'Huis clos' gelezen heeft, weet dat zijn beeld dat de samenleving nou niet bepaald spetterde van kleuren. Nou schreef hij dit toneelstuk in 1945 en toen lag Europa er niet zo florissant bij. Een van de hoofdrolspeler doet in 'Huis clos' de wereldberoemde uitstpraak 'L'enfer, c'est les autres.' De hel, dat zijn de anderen. Met als grondgedachte dat ieder ander individu jouw vrijheden inperkt. En als je dat zo wilt zien, dan gebeurt dat natuurlijk ook. Maar ik ben het hartgrondig met Sartre oneens. Ik ben overtuigd van het tegendeel: 'Le ciel, c'est les autres.' zou ik zeggen. Wat is er mooier dan je verenigen met anderen (in welke zin dan ook) en deze wereld en klein stukje dichterbij de hemel brengen. Want die hemel, daar ben ik na jaren wel achter, die is niet ergens anders. Die is hier. Als je wilt. En dat besef heeft Jean Paul toch maar mooi op gang gebracht. Merci monsieur!
En ik kan je zeggen, zulke vragen hakken er stevig in bij een zoekend, twijfelend Fries pubertje. Ik denk dat ik wel mag beweren dat Sartre mij deels ook gevormd heeft. En ik wil mijn favoriete docente Frans, juffrouw Baars, in retrospectief nog bedanken voor de passie voor de Franse taal en literatuur die ze bij mij heeft aangewakkerd. Inclusief de liefde voor al die rare communistische, anarchistische en weet ik veel wat voor -istische chansonniers. Die liefde deel ik met mijn goede vriend Rob die me een paar jaar geleden meenam naar Antraigues, de woonplaats van Jean Ferrat. En ja hoor, hij was er. Samen met een paar vrienden aan het jeudeboulen (één woord?). Dus ook een woord van dank voor Rob. Ferrat - schrijver van 'La Montagne ('Het Dorp' - de Nederlandse versie) is helaas niet meer onder ons.
Terug naar Sartre. Helaas was de man nogal een cynicus. Wie 'Huis clos' gelezen heeft, weet dat zijn beeld dat de samenleving nou niet bepaald spetterde van kleuren. Nou schreef hij dit toneelstuk in 1945 en toen lag Europa er niet zo florissant bij. Een van de hoofdrolspeler doet in 'Huis clos' de wereldberoemde uitstpraak 'L'enfer, c'est les autres.' De hel, dat zijn de anderen. Met als grondgedachte dat ieder ander individu jouw vrijheden inperkt. En als je dat zo wilt zien, dan gebeurt dat natuurlijk ook. Maar ik ben het hartgrondig met Sartre oneens. Ik ben overtuigd van het tegendeel: 'Le ciel, c'est les autres.' zou ik zeggen. Wat is er mooier dan je verenigen met anderen (in welke zin dan ook) en deze wereld en klein stukje dichterbij de hemel brengen. Want die hemel, daar ben ik na jaren wel achter, die is niet ergens anders. Die is hier. Als je wilt. En dat besef heeft Jean Paul toch maar mooi op gang gebracht. Merci monsieur!
RSS Feed
