Wat valt als eerste op aan dit plaatje? De billen, juist. Maar wat je ziet is een wortel. De mens is een uiterst associatief wezen, dat bewijst deze Italiaanse wortel maar weer eens. We troffen deze aan toen we met zes mannen in Barga - hartje Toscane waren, een hele tijd geleden.
Alles wat niet binnen het gewone plaatje past valt ons meteen op en dat is eigenlijk een soort van handicap. Neem bijvoorbeeld kinderen in de bus. Zeker als ze net het spreken goed machtig zijn en wat observerend zijn ingesteld (dus niet de hele tijd dromerig met hun duim in de mond zitten) flappen ze er nogal eens iets opmerkelijks uit. Van kinderen vinden we dat meestal erg grappig. Hangt natuurlijk een beetje af van wat ze zeggen. Iets in de sfeer van 'Wat stink jij uit je mond!' wordt al minder acceptabel. En als een kind iets zegt over bijvoorbeeld iemand met een handicap of een duidelijk zichtbare fysieke afwijking (enorme wrat, een ontbrekende arm, een nogal uitgerekte oorlel, een zeer grote bos neushaar), dan wordt het als snel de mond gesnoerd.
lastig hoor als je niet mag benoemen wat je ziet. Aan de andere kant leer je als volwassene juist dat het vaak heel goed is om er het zwijgen toe te doen. Wij Hollanders staan in het buitenland bekend om onze grote mond en de gewoonte om alles te benoemen en bespreekbaar te maken.
Daar zitten natuurlijk hele goede kanten aan. Juist als het gaat om zaken die het daglicht niet kunnen verdragen, is het essentieel om ze juist wel te benoemen. Dan wel, maar wel op de juiste manier, op het juiste moment en met de juiste mensen. En dat valt ook niet mee. Kijk maar naar de krampachtige manier waarop we omgaan met kindermishandeling. Of met jongeren die iets uitgehaald hebben.
Daar zit natuurlijk ook het probleem van die associaties. Vooral die van 'oei, dat wordt moeilijk, ingewikkeld, pijnlijk'. En dat mag nooit een reden zijn om te zwijgen. Het verhaal van één vrouw die als kind werd misbruikt; het verhaal van één jongen die het verkeerde pad op ging, kan mits goed en oprecht verteld, een wereld veranderen.
We moeten ons - en dat bedoel ik veel breder dan alleen de onderwerpen hierboven - eens wat minder laten leiden door de angst. Iemand die ernstig ziek is bijvoorbeeld zit niet te wachten op de angst voor de dood van iemand die op bezoek komt. Niet dat we allemaal broodje nuchter moeten blijven, maar de kramp moet weg. En als de eerste associatie bij deze wortel dan niet 'wortel' is, dan is dat maar zo. Zes mannen in Toscane waren het er in ieder geval over eens. Billen.
RSS Feed