Tegelijkertijd is Volendam zeer gesloten. Ik ken verhalen van mensen die, ondanks hun huwelijk met iemand uit Volendam, na jaren nog steeds geen deel uitmaakten van de familie. Althans, zo ervoeren ze dat. Die geslotenheid, dat gevoel van anders zijn dan de anderen, die basiswaarde van 'wij zijn Volendammers' zou ook wel een ten grondslag kunnen liggen aan het feit dat bij de laatste Tweede Kamer verkiezingen meer dan 40% van de Volendammers PVV stemde. Tot zo ver de gastvrijheid en openheid van de ex-zeelieden die zich tot zzp'ers hebben getransformeerd.
In Zuid-Italië wordt nog volop gevist. Een moeilijke business daar in de Middellandse zee die almaar leger raakt. En als die vissers op zo'n zeer zuidelijk eiland dan ook nog voortdurend worden geconfronteerd met bootvluchtelingen, wordt het helemaal ingewikkeld. Daarover verhaalt de film 'Terraferma'. De gesloten wereld van de Italiaanse vissers met vele tradities en rituelen. Maar ook een wereld waarin een aantal ijzeren wetten gelden. En die wetten van de zee stroken niet altijd met de wetten van het land. Zo zal een goede visser een drenkeling altijd opvissen. Ook al zegt de wet dat hij hem of haar niet aan land mag brengen. Daarover gaat 'Terraferma'. Een mooi verteld, prachtig gefilmd, relatief klein drama. Met vissers die het hart laten spreken en carabinieri die de wet uitvoeren. Met een moeder en een zoon - de vader is op zee verdwenen - die het hoofd boven water proberen te houden. En bootvluchtelingen en vis natuurlijk. Misschien moeten ze die film in Volendam maar eens collectief gaan zien. Hoewel de kans dat er een bootvluchteling op de dijk aanspoelt miniem is, zou het mooi zijn als het nog altijd kloppende vissershart van de Volendammers zou worden aangesproken. Want je kunt veel onaardige dingen over Volendam en de Volendammers zeggen; er is wel een heel sterk gevoel van solidariteit. En dat wil zeggen dat de leden van een groep - een dorp in dit geval - een gemeenschappelijk belang onderschrijven, ten gunste van de groepsleden, maar soms ten koste van zichzelf. Het kan daarmee bijdragen aan de sociale cohesie. Ergens zit er dus ook opofferingsbereidheid bij de Volendammers. Het enige wat er eigenlijk nog hoeft te gebeuren is dat ze hun hart iets meer open gooien. Zoals die ene vissersfamilie in 'Terraferma'. Voor de carabinieri hoeven we