Roeptoeter. Lawaaipapegaai. Brulkikker. Schreeuwlelijk. Die woorden gebruiken we nogal eens als het over anderen gaat. En dat zijn dan nog de nette varianten. Geschreeuw trekt aandacht. Terecht. Maar heel vaak ook onterecht. En juist dat onterechte gebrul krijgt vaak erg veel aandacht.
Dat zijn dan nog de schreeuwen aan de buitenkant. Het geroep dat je hoort. Maar bij heel veel mensen zit er ook lawaai, geschreeuw, geroep en soms luid gebrul aan de binnenkant. Onhoorbaar. Onzichtbaar. Maar soms o zo voelbaar.
Dat is lastig, want hoe weet je of iemand daar iets mee wil? Mag je zomaar ingaan op wat je aanvoelt. Mag je dat bespreekbaar maken. Mag je die ander daarop bevragen?
Ik denk dat zoiets niet een kwestie is van mogen, maar van moeten. In een wereld die steeds meer een kakafonie lijkt te worden, is het noodzaak om je uit te spreken over wat je bij een ander voelt. Dat schept lucht. Dat geeft ruimte. Dat creëert openingen. 
En hoe zit het dan bij jezelf? Al die stemmen, impulsen, gedachten - dat enorme kabaal in jezelf. Hoe ga je daarmee om? Het antwoord is eenvoudig: doe niets! Laat het. Wees je er bewust van en het vloeit vanzelf weg. Klinkt simpel en dat is het ook. Maar je moet het wel even doen.
Als je jezelf ontschreeuwt, wordt het wel steeds lastiger om in die kakafonie te blijven. Stilte, rust werkt niet alleen ontspannend, als het eenmaal kent wil je niet meer terug in dat lawaai. Of zich dat nu in je of buiten je bevindt. 
Jezelf ontschreeuwen werkt overigens ook louterend op anderen. Die gaan je zien als een bron van rust, stilte en misschien ook wel van inspiratie. De grote kunst is dan om niets te blijven doen. Om de dingen te laten ontstaan. Door de omstandigheden ervoor te scheppen. Mensen aan elkaar te verbinden. In stilte. Vanuit rust. En de wetenschap dat door niets te doen de dingen zich 'laten doen'. Wu wei noemen ze dat in China. Zoek maar eens op. En pas het dan toe. Heerlijk. 

Vroeger zei iemand nog wel eens tegen mij: 'Je hoeft jezelf niet te verklaren'. Zal wel een oud mechanisme zijn, misschien wel typisch voor een plattelander, om toch steeds maar weer duidelijk te willen maken waarom je iets doet. Of zegt. Of op een bepaalde manier kijkt, Of loopt. Of anderszins beweegt. 
Jezelf verklaren. Dat zouden eens wat minder mensen moeten doen. Want het is zinloos. Wat er gebeurde of is gezegd is dan al verleden tijd. Al dat verklaren verklaart eigenlijk maar één ding: dat het zinloos is. Of het nu gaat om een kleine gebeurtenis of iets op wereldschaal. Verklaar het niet, doe er wat aan!
Als het aan mij ligt moeten we - niet alleen in Nederland en Europa - op wereldschaal hard aan de slag met jezelf ontklaren. Gewoon verantwoordelijkheid nemen voor wat je zei. Of deed. Dat lucht ook lekker op. Doe iets. Maak een gebaar. Koop een taart. Verwen jezelf. Of een ander. Maak een diepe buiging. Neem de kritische commentaren met een glimlach in ontvangst. Zeg dat je gezien hebt hoe hetgeen je zei binnenkwam bij de ander en geef diegene een knuffel. Ga samen thee drinken (Job Cohen maakte er ooit beleid van - briljant). Of koffie. Nee, liever geen drank. Koop een cadeautje en overhandig dat zonder iets te zeggen. Of vul een ansichtkaart met mooie, lieve woorden en stuur die per post. 
Jezelf ontklaren wil zeggen dat je iets gaat doen. Verklaren verandert ten diepste niets. Ontklaren wel. Vergelijk het met gapen in een vliegtuig. Plop! Ineens zijn je oren ontklaard. Je hebt weer geluid. Er kan weer iets binnenkomen. Klein gebaar, groot effect.
Dus begin vandaag nog met jezelf ontklaren. Het effect ga je meteen voelen. Dus niet stiekem tegen jezelf zeggen dat je die bedelaar niks hoeft te geven omdat het waarschijnlijk toch een junk is. Nee, ontklaren! Hand in je zak steken, muntje eruit halen. En in de hand van die bedelaar stoppen. Kan je trouwens sowieso doen als je denkt dat iemand dat nodig heeft. In het klein en in het groot. En ineens staat alles open: je oren, je ogen, je hart. Van alles stroomt er binnen. Da's geluk. Kun je trouwens ook niet verklaren.

Diep, heel diep in ons allen zit een kwal. Een glibberig, amorf ding met veel lange tentakels. En die tentakels zitten door je hele lijf. Als ze geraakt worden door iemand of iets, sidder je even. Een fractie van een seconde later geef je een signaal af. Via die tentakel. Wegwezen! Rot op! Wie denk je wel dat je bent! Blijf uit mijn buurt! 
Geprikkeld heet dat. Je herkent het meteen als je zelf ook met een kwal in aanraking bent geweest. Of dat nou een echte was of eentje vermomd als mens. En als je geprikkeld bent, is je eerste neiging om dat of hem of haar van je af te slaan. Weg ermee. Je doet me pijn. Je zit me in de weg en je irriteert me. 
Maar misschien is het goed om even iets dieper te kijken. Voor die kwal is het haar natuur. Die kan blijkbaar niet anders. Heeft het prikkelen nog niet afgeleerd. De kans is klein dat dat uiteindelijk ook gebeurt. Gewoontevorming, afweer, verdedigingsmechanisme. Voor de gewone kwal is het precies hetzelfde als voor de menselijke kwal.
Waarom dan in vredesnaam jezelf ontkwallen? Allereerst omdat je zelf natuurlijk geen kwal wilt worden. Want dat levert je bepaalt geen leuke reacties op. Laat staan goede vrienden of vriendinnen. Maar is er nog een - eigenlijk veel belangrijkere - reden om jezelf te ontkwallen. Als je dat namelijk gaat doen, kijk je door al die kwallen heen. Je gaat ze doorzien, begrijpen. Je herkent waar hun gedrag vandaan komt. Misschien herken je het bij jezelf. En met dat inzicht ben je automatisch al begonnen met ontkwallen.
Het mooiste is dat, wanneer je eenmaal aan het ontkwallen bent geslagen, er geen houden meer aan is. Doordat je steeds meer gaat doorzien, wordt het steeds leuker, inspirerender en misschien ook wel spannender om vaker en vaker te ontkwallen. Sommige mensen maken er zelfs een spelletje van. 
Het effect is dat je steeds meer jezelf bent. Je eigen ontkwalde zelf. En dat zien anderen. Die vinden dat meestal mooi, aangenaam omdat ze als het ware door jou heen kunnen kijken. De meeste mensen vinden die transparantie prettig. Want ze weten wie ze voor zich hebben en wat ze van diegene kunnen verwachten. Veel. En absoluut geen kwallestreken. Dus begin er vandaag nog mee: jezelf ontkwallen. Je zult merken dat je irritatiegraad smelt als sneeuw voor de zon.

Lubberen. Flodderen. Lobberen - da's oud Nederlands voor lubberen. Je wordt er niet blij van. Zeker niet als het om kleding gaat. Want als die lubbert, doet het iets wat niet de bedoeling is. Dan heb je de verkeerde maat, op een foute temperatuur gewassen, of slechte kwaliteit stof. Of je bent enorm afgevallen en hebt je kledingcollectie nog niet daarop aangepast.
In het leven lubberen we ook heel wat af. Ineens begint je relatie te flodderen. Of het gevoel bekruipt dat je werk zo los begint te zitten - en je denkt 'willen ze van me af?' Je lobbert lekker een beetje in je opleiding of je training of je cursus. En al die vriendinnen, die lubberen er ook maar wat bij. Nee, echt, soms voelt het alsof je een compleet lubberleven leidt. Je hebt het gewoon allemaal niet meer in de hand. Je dagen komen uit de was en je ziet dat ze totaal niet meer zijn wat ze waren.
Dan wordt het tijd om jezelf te gaan ontlubberen. Het goede nieuws: je hoeft er niet voor naar de sportschool en ook niet naar een therapeut of goeroe. Je hoeft niet ineens diep-religieus te worden, of juist totaal agnost. Integendeel, om jezelf te ontlubberen hoef je alleen maar even weg te gaan. Stukkie lopen, fietsen. Rondje met het hondje. Of laat voor de aardigheid je baas of je collega eens uit. 
Jezelf ontlubberen wil alleen maar zeggen dat je jezelf helpt om te zien waar je bent. Waar je staat. En wat je staat is. En daar verder niet te lang bij stil te staan. Want doordat je het ziet, verandert het al. Eigenlijk net als met die lubberende broek. Je ziet het en je neemt een besluit. 'Prima zo.' 'Gaat vandaag nog weg.' 'Misschien kan ik iemand er nog een plezier mee doen.' Nou ja, verzin zelf maar wat.
Het fijne van jezelf ontlubberen is dat je kiest voor losheid in plaats van strakheid. Je zoekt de ruimte; maakt die zonodig. En dan voel je vanzelf wat bij je past. Of je baan, je relatie, je vriendschap, je loopbaan nog past. En zelfs als het dan 'nee' is, hoef je nog niet meteen aan drastische maatregelen te denken. Laat maar even sudderen. De duidelijkheid komt vanzelf. Duurt misschien nog een dag, een week, een paar maanden. Maakt niet uit. Je bent ontlubberd, dus je hebt ruimte en tijd en rust. En dat is heel wat waard.

Slof, slof, slof. Soms voelt het alsof je zo door het leven sjokt. Geen energie om je voeten op te tillen. Geen idee waar je naartoe sjokt. Niemand die je even op weg helpt. Of vraagt hoe het met je gaat. Je sloft maar en je sloft maar. Doelloos. Stuurloos. Zinloos. En tijdens dat sloffen dendert telkens dat zinnetje door je hoofd: 'Wat heeft dit voor zin? Of deze: Waarom is dit allemaal? Zoiets kan ook: Wie heeft dit in godsnaam bedacht? Enfin er zijn wel 1000 varianten.
Wil je een antwoord op een of meer van die vragen? Iets van een richting, zodat je weet waar je naartoe kunt sjouwen? Er zijn natuurlijk talloze figuren die je aan een antwoord helpen. Je kunt bladen lezen, websites bezoeken, naar allerlei seminars, congressen en andersoortige bijeenkomsten. Je kunt in zweethutten gaan zitten of urenlang in lotushouding ergens op een berg in Spanje of Nepal. Je kunt het proberen te vinden bij onze lieve heer, allah, vishna, boeddha, lao tse, of een moderne heilige. Je kunt ayahuasca gebruiken, via dans in trance raken, pillen, poeders nemen, chanten, mediteren, urenlang op een rozijn zuigen of een psychiater bezoeken.
Uiteindelijk draait wat je ook doet altijd uit op een rondje. Een cirkel waar je weer uit moet. Zodat het geen vicieuze cirkel wordt. Want daarin ga je na verloop van tijd zeker en absoluut sloffen. Uit dat rondje stappen, dat doet niemand voor je. Echt, dat moet je helemaal zelf doen. En alles wat ik hierboven heb genoemd kan je daarbij helpen. En dat is dan weer afhankelijk van hoe jij ermee omgaat. Dus hoe jij je laat helpen, sturen, leiden door waar je ook maar in gelooft. 
Kom ik nog even terug op die vragen, waardoor je bent gaan sloffen. Ik geef je een tip: probeer geen antwoord te vinden. Laat de vraag de vraag. Fiets een stuk. Loop vroeg in de ochtend op je blote voeten het gras in. Zing een liedje voor zomaar iemand. Geef een euro aan een zwerver. Glimlach naar een volslagen vreemde. Doe iets wat je nog niet eerder deed. Alleen. Met je lief. Met je kinderen. Je bff. Je mattie. Wat je dan en daardoor voelt is het antwoord op je vraag.

Heb jij dat ook, dat er regelmatig zo'n enorme storm in je opsteekt? Van boosheid. Van verdriet. Van je onbegrepen voelen. Van dat er niet naar je geluisterd, Dat ze je niet zien. Niet horen, niet snappen en al helemaal niet aanvoelen. Lastig he. Net of je er helemaal niets over te zeggen hebt. Het lijkt of het je overkomt.
Maar ja, het is wel jouw storm. Die plaatsvindt in jouw hoofd. Jouw hart. Jouw buik (kan ook verliefdheid zijn he, zo'n storm). Iemand anders heeft iets gezegd, iets gedaan, of juist niet gedaan. Had een gezichtsuitdrukking, een gebaar, een woord, een zin, een kreet of misschien wel een stilte. En die zette iets bij jou in gang. Of eigenlijk: jij liet dat iets bij jou in gang zetten.
Nou snap ik ook wel dat zoiets nogal eens ondanks jezelf gebeurt. Dat je dat eigenlijk helemaal niet wilt. Maar het overkomt je, dus het gebeurt toch. En geloof mij, dat heb ik zelf ook nog vaak genoeg.  En toch... Tot tien tellen helpt. Soms. Nog beter is het bewustzijn dat je niet je emotie bent. Dat wat je lijkt te overkomen ook te sturen is. Dat je zelf kunt bepalen zo lang je maar jezelf het bewustzijn gunt om dat te zien.
Daarom raad ik je aan om jezelf te ontstormen. Want voor je 't weet stuurt die storm je het bos in. En daar weet je nooit wanneer er een boom op je kop valt. Anders gezegd: als de storm je de baas is, roep je reacties op waar je meestal niet blij mee bent. Jij bent niet meer de baas, maar je storm. 
Als je jezelf weet te ontstormen word je een prettiger mens. Stiller. Opener. Rustiger. Ontvankelijker. Vriendelijker, Begripvoller. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Zulke mensen hebben we hard nodig in een wereld die nogal snel  lijkt te polariseren. Mensen die de redelijkheid omarmen. En daarmee de ander. Die niet meteen op de kast zitten wanneer iemand zich eens wat scherp of extreem uit. Maar die willen weten waar dat vandaan komt. Wat de reden is.
Het is voor jezelf natuurlijk ook veel aangenamer als je ontstormd bent. Want het lijkt soms leuk - al die pieken en dalen, maar geloof me, je wordt er doodmoe van. 
Dus ontstorm jezelf. Voor jezelf en voor de wereld. Je zult zien dat het in jezelf en om jezelf een stuk aangenamer wordt. Probeer maar.  (foto goodfreephotos.com)

Ja, ik weet het. Het is geen werkwoord. Maar het werkt wel, want je snapt meteen wat ik bedoel. Fluitsma en van Tijn zongen het al: 'Land van duizend meningen...' En zo is het. Maar, zoals Daniel Lohues al met de Louisiana Blues Club zong Prachtig mooi mar wat he'j d'r an.
Meningen. Iedereen heeft er wel een paar. Want ze zijn gratis en vaak ook nog goedkoop, zo moet gratuit. Want ze kosten weinig moeite. Want je kunt je er zo mooi mee profileren. Want het geeft een gesprek op discussie mooi kleur. Want je kunt er iemand zo fijn mee uit de tent lokken. Want je komt er zo mooi mee op tv, radio, internet, waar dan ook. En, dat is ook al zo fijn, je kunt ze zo vaak wisselen als je wilt. Niemand die je er volledig op vastpint. Nou ja, heel soms in de politiek. Maar zelfs dat staat niet vast.
Maar waarom dan jezelf ontmeningen? Nou juist omdat het meestal nergens over gaat. Omdat het meestal alleen maar bedoeld is om je ego op te poetsen. Om te laten zien dat je ertoe doet. Dat je meetelt. Dat je echt wel iemand bent. En dat heb je dus helemaal niet nodig. Sterker, je wordt er een stuk leuker van als je jezelf eens wat vaker ontmeningt. 
Dan ga je namelijk luisteren. Voelen. Open staan. En dat levert iets op dat inzicht heet. Begrip. Invoelen. Als je begint met ontmeningen, begin je ook je invoelingscapaciteiten te ontwikkelen. En dat verandert je. Je wordt zachter. Je ziet, hoort, ruikt, voelt meer. Angst begint te slinken. Onbegrip ook. 
Uiteindelijk begin je je steeds meer verbonden te voelen (ja echt!). Ook met mensen waarover je vroeger een geweldig sterke mening had. Er groeit compassie. En dat, dat hebben we hard nodig in de wereld. Verbinding en compassie. Dus begin vandaag nog met jezelf ontmeningen ('t is een rotwoord, dat begrijp ik). Je gaat je binnen de kortste keren beter voelen. En de wereld om je heen ook. Let maar op...

Zo, ik kom net uit een bubbel. Een goede bubbel. Zo een waar ik altijd in moet zitten als ik goede teksten wil schrijven. Je mag het ook flow noemen. Of 'er helemaal in zitten'. Dat is erg lekker trouwens, want de wereld om me heen verdwijnt dan min of meer. Het is ook veel meer dan alleen concentratie en focus. Vaak denk ik achteraf 'huh, heb ik dat geschreven?'
Je bubbel is een begrip geworden. En de bubbel die daarmee bedoeld wordt is niet zo'n beste. Want gecreëerd door het fenomeen van de social media. Je krijgt alleen maar meer van waar je je toch al mee omringt. Doodeng als je 't mij vraagt. Want in zo'n bubbel ontstaan rare gedachten, vreemde kronkels, waanideeën. Juist omdat je steeds bevestigd wordt in wat je vindt, voelt, denkt, zegt, leest en post. 
Maar bubbels gaan verder. Talloze mensen zitten ook in de bubbel van werk, relatie, status, vriendschap. Van dingen voor lief nemen omdat ze nou eenmaal zou (gegaan) zijn. En omdat het misschien wel lekker makkelijk is. Zo bubbel je dan al rollend en soms ook stuiterend naar het einde. Om daar tot conclusie te komen dat het binnen die bubbel weliswaar heel veilig was, maar ook bloedsaai. 
Dus ontbubbel jezelf. Stap even uit je eigen persoontje, neem een paar meter afstand en kijk. Luister. Voel. Wie is dat eigenlijk die daar staat? Wat wil die mens? Hoe manifesteert die persoon zich? Wat betekent ze? Voor zichzelf? Voor anderen? Wat vindt ze van zichzelf? Wat vindt ze goed en mooi? En wat valt in de categorie 'ben ik niet blij mee'?
Trek jezelf uit de sleur. Sleur jezelf uit de groef. En graaf dan eens een paar tandjes dieper. Naar je echtheid. Naar dat wat je eigenlijk echt wilt. Naar wie je wilt zijn in plaats van wat je omgeving van je maakt. Prik door die bubbel heen. Dan trekt de mist op. De sluier valt weg. Alles krijgt kleur en betekenis. Je gaat het zien. Voelen. Ruiken. Horen. En dan merk je ineens dat het van binnen gaat bubbelen. Je bruist. Van energie. Olé!

Het kan hoor, jezelf ontbinden. Dat lijkt een proces dat vooral de natuur in gang zet en op gang houdt. Of het beëindigen van iets dat in gang is gezet of vastgelegd. Maar ontbinden kun je zelf ook. Ruim voordat je dood gaat.
Maar hoezo is dat belangrijk? Ontbinden. En van wie of wat dan? Laat me dat uitleggen. Verbonden zijn betekent dat er verwachtingen zijn. Aan beide kanten van de band, van de verbinding. UItgesproken verwachtingen, onuitgesproken verwachtingen. Verwachtingen die sluimeren, die soms op papier staan. Soms zijn ze er al vanaf je geboorte. Ze hoeven ook niet erg te zijn. Soms zijn ze zelfs grappig. Zo wilden mijn ouders dolgraag dat ik ook, net als zij, het onderwijs in zou gaan. Na twee onderwijsstages wist ik één ding zeker: dat nooit. Niet ingelost dus, die verwachting. Ik had me ontbonden van hun wens. Maar niet van hen. 
In deze tijd zijn we verbonden met zo ongeveer de halve wereld. Dat heeft leuke en spannende kanten. Maar ook hele negatieve. En dat heeft dan weer met die verwachtingen te maken. Want in al die verbindingen - dichtbij of ver weg - wil je een bijzonder iemand zijn. Die geslaagd is. Succesvol. Grappig. Entertaining. Een topvader. Een supermoeder. Een geweldige student(e). Een droomvriend(in). Geslaagd ondernemer. Getalenteerd vakmens. Mooi. Geslaagd. Rijk aan vrienden en ervaringen. Wereldreiziger. Thuisgenieter. Nou ja, verzin het allemaal zelf maar. Je weet wel hoe het werkt.
Alleen heeft het geen moer te maken met wat echt is. De virtuele wereld schept en herschept zichzelf voortdurend. En al die mooie façades leveren vooral veel nachtmerries op. Teleurstellingen over het eigen leven. Want het vergelijkingsmateriaal wordt in bakken over je uitgestort. 
Daarom moet je jezelf ontbinden. Je niet laten bepalen door omgeving. Door plaatjes. Door imago. Door buitenkant. Exposure. De vraag is te allen tijde: wie wil jij zijn. En die vraag kun je alleen beantwoorden als je je ontbindt. Als je je niet laat bepalen door anderen of omgeving. Nou ja, niet laten bepalen - tuurlijk hebben die invloed. Maar jij staat toe hoeveel dat is. 
Jezelf ontbinden helpt om jezelf te worden. Je vragen gaan dan niet meer over anderen. Maar over jezelf. Wie ben ik? Wat wil ik? Waarom doe ik dit? En dat niet? Waartoe dien ik? Wie wil ik zijn? Voor mezelf? Voor jou? Voor die ander? Dat zijn vormende vragen. Vragen die vaak nieuwe vragen oproepen en dat is mooi. Van vragen wordt de wereld beter. 
Dus ga jezelf ontbinden. Misschien niet altijd even makkelijk. Maar het levert je een heerlijk gevoel van vrijheid en onafhankelijkheid op. Zonder cynisme. Zonder sarcasme. Gewoon echt. Een ontbonden mens is zo echt als ie maar kan zijn. 

Zit je weer te kniezen? Zeg dat tegen een kind of jongere en zij of hij kijkt je met een vragende blik aan. Kniezen? Is er iets met mijn knie? De online Van Dale geef als resultaat: verdrietig piekeren; tobben. Je zou deze blogpost dus ook jezelf ontpiekeren of onttobben als titel kunnen geven. Een kniesoor is dan iemand die voortdurend chagrijnig is - en dat komt dan weer van het Franse chagrin - verdriet. Het grappige is dat wij van het Franse verdriet dan weer Hollandse sikkeneurigheid hebben gemaakt. Typisch.
Maar het is natuurlijk nergens voor nodig - dat sjagrijn. Het levert niks op, behalve misschien wat galgenhumor. Daarom kun je beter jezelf ontkniezen. Kniezen klinkt ook als iets dat schuurt, dat op een onaangename wijze tegen elkaar wrijft. En dat is het natuurlijk. Want als je continu chagrin hebt, is er nogal wat wrijving binnenin je. 
Nou geeft wrijving wel warmte, maar dan gaat het toch allereerst om het fysieke proces. Die interne wrijving heeft ook verschillende kanten. Het is dan maar net welke kant je zelf weet te kiezen: die van het kniezen of die andere. En dat hoeft echt niet per se die van 'het glas is halfvol' te zijn - realisme is ook prima.
Maar hoe doe je dat dan - dat ontkniezen? Tja, eenvoudig gezegd: stoppen met vechten. Zorgen dat je niet meer met jezelf in een strijd verwikkelt raakt. Dus dat betekent acceptatie van jezelf. Met al je nukken en je kuren, je humeur en je buien. Dat ben jij en hoe sneller je toegeeft dat dat inderdaad voor de volle honderd procent zo is, hoe makkelijker het voor jezelf wordt. Je raakt ontkniesd. Ook heel prettig voor de mensen om je heen trouwens. Je zult zien dat ze anders op je gaan reageren. Misschien krijg je zo nu en dan zelfs spontaan een glimlach van een volslagen vreemde.
En er komt nog iets bij. Als je jezelf langzaam maar zeker ontkniest, kom je ook dichterbij wie je echt bent. Je pelt de uitgedroogde laagjes er als het ware af. Je ware aard komt meer aan de oppervlakte en dat is een prachtig gezicht. Iedereen om je heen gaat je beter zien. Het wordt eenvoudiger om je te verbinden met hen en met onbekenden. Op basis van je echtheid. En da's toch mooi?